Dokładnie trzydzieści dziewięć lat temu, pod Goleniowem roztrzaskał się samolot należący do 36 Specjalnego Pułku Lotnictwa Transportowego (tego samego pułku, którego samolot Tu-154 rozbił się w kwietniu 2010 r. pod Smoleńskiem). Na pokładzie An-24 było 16 osób, w tym komunistyczni dygnitarze i kierownictwa resortów spraw wewnętrznych PRL i Czechosłowacji. Niejasne przyczyny tragedii wywołały spekulacje.
Nigdy nie opublikowano zdjęć rozbitego samolotu. Jestem pierwszą osobą spoza IPN, która ogląda zawartość teczki dotyczącej katastrofy. To dokumenty, które przed laty zebrali pracownicy wydziału techniki kryminalistycznej komendy wojewódzkiej Milicji Obywatelskiej w Szczecinie.
W teczce jest m.in. oficjalny program wizyty czechosłowackiej delegacji.
Godz. 5.57-6.20: powitanie delegacji na dworcu kolejowym Szczecin Główny.
Jak to?! Przecież wylecieli z Warszawy samolotem.
- No właśnie, mieli jechać koleją, nawet salonka była podstawiona - opowiada wysoki rangą były oficer SB, a potem UOP, dziś emeryt. - Mieli spore opóźnienie, bo trochę popili. Stąd decyzja, żeby polecieć.
Towarzysze z Pragi chcieli odwiedzić port, który był wtedy oknem na świat południowego sąsiada PRL. Na dworcu miał ich przywitać I sekretarz wojewódzki PZPR. Zaplanowano też zwiedzanie wystawy w komendzie wojewódzkiej MO, wycieczkę statkiem do Świnoujścia i 'degustację wyrobów przetwórstwa rybnego'. Na godzinę 23,15 zaplanowano wizytę w słynnym kombinacie rozrywkowym Kaskada.
Czechosłowackiej delegacji przewodzili minister spraw wewnętrznych Radko Kaska i kierownik wydziału administracji państwowej Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Czechosłowacji Michał Kudzej. W roli gospodarza wystąpił wiceszef polskiego MSW Wiesław Ociepka.
Wieczorem po oficjalnych spotkaniach w Warszawie i zakrapianym bankiecie sześciu gości z Czechosłowacji w towarzystwie oficerów polskiego MSW wsiadło na pokład samolotu An-24. O godz. 22.52 urwała się łączność z pilotem.
Ze zdjęć wynika, że siła uderzenia była ogromna: tylko niektóre części samolotu - m.in. ogon i śmigło - można rozpoznać. W aktach są zdjęcia ludzkich szczątków - korpusy bez rąk i nóg, kompletnie spalone [najbardziej drastycznych zdjęć nie publikujemy].
W katastrofie zginęło sześciu gości z Czechosłowacji i 11 Polaków: minister Ociepka, pięciu oficerów MSW i pięciu wojskowych pilotów.
'Przyczyną katastrofy była nagła utrata wysokości lotu w końcowej fazie podejścia do lądowania spowodowane intensywnymi wirami powietrznymi, czyli turbulencją' - napisano w oficjalnym komunikacie.
Ulica mówiła, że piloci mogli być po kielichu, spekulowano o sabotażu czechosłowackich służb specjalnych, które w ramach jakichś wewnętrznych rozgrywek w bezpiece miałyby spowodować katastrofę. Mówiło się też o brawurze. W środowisku lotników do dziś uważa się, że przyczyna tragedii był błąd pilota, który prawdopodobnie nie włączył instalacji antyoblodzeniowej.
Wkrótce w magazynie 'Ale Historia' (poniedziałkowy dodatek historyczny do 'Gazety Wyborczej') więcej szczegółów tej zagadkowej katastrofy.
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze