Swingi pojadą jak parowozy. Wędrówka po trasie szybkiego tramwaju [ZDJĘCIA]

SST nie będzie pierwszym tramwajem, który dojedzie na prawobrzeże Szczecina. Takie połączenie nasze miasto miało już przed wojną. Od 1926 roku tramwaj linii 1 dojeżdżał aż na prawy brzeg Regalicy. Przystanek końcowy znajdował się w miejscu, gdzie dziś jest stacja benzynowa. Dalej pasażerowie udający się w kierunku Dąbia mieli do dyspozycji autobusy komunikacji miejskiej.

Po wojnie linii nie odbudowano chociaż były takie plany. Powstały nawet tory na wiadukcie nad torami kolejowymi, zaraz za Basenem Górniczym. Wiadukt został zburzony przy przebudowie układu wiaduktów i ulicy, które powstały w ramach budowy Mostu Pionierów.

Andrzej Kraśnicki jr

Pętla zostanie zmodernizowana i nieco przebudowana. Tramwaje jadące z prawobrzeża i na prawobrzeże będą przez nią przejeżdżać na wprost. Pozostaną jednak tory pozwalające pojazdom zawrócić. Taka możliwość będzie zarówno dla pojazdów jadących od strony centrum jak i dla tych jadących od strony Zdrojów. To nie oznacza, że pasażerowie będą musieli się w tym miejscu przesiadać. Tramwaje jadące linią SST będą jechały bezpośrednio do i z centrum. Na trasie z pewnością będą kursowały Swingi. Kiedy w 2015 roku linia zostanie otwarta Tramwaje Szczecińskie będą posiadały łącznie 28 wozów tego typu.

Po przejechaniu przez Basen Górniczy tramwaje pojadą przez zielony pas między jezdniami wprost na most nad Regalicą. Otwarty w 2003 roku Most Pionierów to nie tylko jezdnie dla samochodów. Pomiędzy nimi jest most zbudowany specjalnie dla tramwajów. Obecnie wygląda jak nie oddana do użytku jezdnia. Ma gładką, asfaltową nawierzchnię. Przy wjeździe na most stoją tablice przypominające, że inwestycja została dofinansowana z funduszy unijnych. Były to pieniądze, które trafiły do Polski jeszcze przed wstąpieniem naszego kraju do Unii Europejskiej. Sama budowa mostu dla tramwajów kosztowała ponad 60 mln złotych.

Zaraz za mostem tramwaje pojadą długim zjazdem z widokiem na lotnisko w Dąbiu po lewej stronie i Cegielinkę czyli fragment Regalicy, która opływa sporą wyspę.

Dziś to miejsce jest sporym zagłębieniem między jezdniami. To na dodatek podmokły teren o czym świadczy charakter roślinności i miejscami grząski grunt. Pasażerowie, którzy wysiądą w tym miejscu będą mogli przejść nad jezdniami kładką. Na razie nie będzie po co. Przystanek został zaprojektowany z myślą o czasach, gdy lotnisko Dąbie zostanie częściowo zagospodarowane.

Po opuszczeniu przystanku tramwaj skieruje się między jezdniami w kierunku ul. Hangarowej. Ta ostatnia, wraz z okolicą istniejącej tu estakady, będzie musiała zostać przebudowana. Jak widać na zdjęciu, nie ma bowiem obecnie miejsca między jezdniami, by przeprowadzić linię tramwajową.

Wjeżdżając w pas zieleni między jezdniami, linia SST zacznie schodzić poniżej poziomu ulicy. Po kilkuset metrach tramwaj skręci w prawo, przejeżdżając pod jezdnią. Ta część inwestycji będzie wymagała przebudowy około 500 metrów ulicy Hangarowej.

Zaraz za ul. Hangarową tramwaj znajdzie się na starym szlaku kolejowym. To ciekawa, zapomniana historia. Od 1898 roku przy obecnej ul. Hangarowej istniała stacja kolejowa Szczecin Lotnisko. W kierunku centrum tory prowadziły przez Regalicę po nieistniejącym już moście. Do naszych czasów ocalały jedynie filary doskonale widoczne z Mostu Pionierów. Trasa prowadziła w kierunku Dworca Głównego.

W przeciwną stronę tory prowadziły w kierunku obecnej ul. Batalionów Chłopskich i dalej rejonu obecnego osiedla Słonecznego i dalej wokół Puszczy Bukowej do Sobieradza.

Linia na odcinku od lotniska do Regalicy została zniszczona w czasie wojny. Ruch kolejowy został utrzymany jedynie od lotniska do Sobieradza. Pociągi pasażerskie jeździł tą trasą jeszcze w latach 60. XX wieku. W latach 70. tory na odcinku do obecnego osiedla Słonecznego zostały rozebrane.

Na miejscu stacji wciąż jednak można znaleźć resztki kolejowych podkładów. Pamiątką po dawnych czasach są też ruiny domu, którego ostatnim właścicielem były Polskie Koleje Państwowe. Świadczy o tym tabliczka zachowana na ścianie budynku.

SST pojedzie dalej idealnie po trasie starej linii kolejowej mijając po prawej domy jednorodzinne przy ul. Winogronowej. Po lewej pasażerowie zobaczą nowy gmach ZUS.

To miejsce będzie wyglądać zupełnie inaczej. Jesteśmy na skrzyżowaniu ulicy Jaśminowej i Batalionów Chłopskich. Na dolnym zdjęciu, z lewej strony, widać fragment słynnej wilii Gruneberga, o którą stoczył się bój zakończony eksmisją lokatorów. Willa zostanie przesunięta, bo stałaby zbyt blisko zagłębionej w ziemi rynny, którą przejedzie SST.

Tramwaj przejedzie w poprzek ul. Batalionów Chłopskich ale poniżej poziomu jezdni. Powstanie w tym miejscu wiadukt. To oznacza sporo kłopotów komunikacyjnych. Przynajmniej na rok ten fragment ulicy zostanie wyłączony z ruchu.

Za skrzyżowaniem SST pojedzie wzdłuż spokojnej dziś uliczki, która zupełnie zmieni swoje oblicze. Stojący na trasie budynek TBS Prawobrzeże zostanie zburzony. Podobnie jak towarzyszące mu parterowe budynki.

Dojeżdżamy do kolejnego ciekawego miejsca i pamiątki po starej linii kolejowej. To wiadukt pod linią kolejową prowadzącą z Dąbia przez Zdroje w kierunku Dworca Głównego. Przejeżdżały pod nim pociągi jadące ze stacji Szczecin Lotnisko w kierunku Puszczy Bukowej. Jeszcze kilkanaście lat temu na sklepieniu wiaduktu można było dostrzec ślady sadzy - pamiątkę po dymie z kominów parowozów.

Wchodzimy na nasyp kolejowy. Na górnym zdjęciu widać miejsce, w którym powstanie pętla wieńcząca pierwszy etap SST. Z prawej hala Selgros, z lewej budynki osiedla Słoneczne.

Dolne zdjęcie przedstawia widok z nasypu w kierunku Zdrojów. Przez te puste terenu poprowadzone zostaną tory tramwajowe.

Krążąc teraz po terenie na tyłach Selgrosa trudno wyobrazić sobie ten obszar jako przyszłą pętlę SST. Widoczny na zdjęciu basen gromadzący wodę ze strumienia płynącego od strony osiedla Słonecznego będzie musiał zostać ukryty pod ziemią. Podobnie jak i sam strumień, który znajdzie się w rurze. Teren jest porośnięty mnóstwem chaszczy pomiędzy którymi można natrafić na opuszczone ogródki działkowe, w których są ślady obecności osób bezdomnych.

Teren przyszłej pętli i trasy SST przecina jeszcze jedna przeszkoda: ciepłociąg. Rury również zostaną zakopane. Można w tym miejscu spotkać pracowników Szczecińskiej Energetyki Cieplnej, którzy prace rozpoczęli od wycinki chaszczy porastających ciepłociąg. W jego pobliżu można też znaleźć kilka ogródków działkowych, które najwyraźniej mają jeszcze swoich gospodarzy.

Na koniec jeszcze jeden kolejowy wątek. Widoczne na górnym zdjęciu tory powstały w 1966 roku. Połączyły stację Szczecin Dąbie z przedwojennym odcinkiem linii w kierunku Puszczy Bukowej, który nie został rozebrany. W 1983 roku odcinek od Dąbia do Osiedla Słonecznego został nawet zelektryfikowany. Puszczono tędy pociągi pasażerskie, które ze stacji przy Osiedlu Słonecznym jeździły przez stację w Dąbiu na Dworzec Główny. Połączenie nie sprawdziło się, bo okrężna droga przez Dąbie trwała znacznie dłużej niż podróż autobusem.

Budowa SST upraszcza podróż. Tramwaje pojadą częściowo po trasie linii kolejowej, która kiedyś najkrótszą drogą prowadziła w kierunku Dworca Głównego. Swingiem będzie można, tak jak kiedyś wagonami prowadzonymi przez parowóz, dojechać z centrum w pobliże Puszczy Bukowej. Przy okazji warto tu wspomnieć o powracającym od lat pomyśle wykorzystania istniejących torów kolejowych i skierowania na nie tramwajów. Podstawową wadą tego rozwiązania jest bardzo duży ruch pociągów między Dąbiem, a rejonem Dworca Głównego, co fatalnie wpłynęło by na częstotliwość kursów tramwajów. Poza tym Swingi jadąc po swoich torach wjadą bezpośrednio na tory tramwajowe w centrum.

Dolne zdjęcie przedstawia fragment terenu przyszłej pętli. To w tym miejscu, a nie na Basenie Górniczym, będą przesiadać się do tramwaju pasażerowie autobusów jadących z głębi prawobrzeża.