Żałujesz, że nie ma junaka, Odry, Dany? Są nowe marki miasta

Kilkanaście dni temu jeden ze szczecińskich profili facebookowych zamieścił zestawienie znaków firmowych. Z jednej strony zaprezentował loga Wiskordu, Junaka, Odry, Dany, paprykarza szczecińskiego czy Stoczni Szczecińskiej z drugiej - w opozycji - Floating Garden. Miało to sugerować, że przed laty mieliśmy powody do dumy z produktów tu powstających, a teraz nie ma się czym pochwalić. Czy to prawda?- Takie zestawienie nie ma racji bytu. To resentymenty podobne do tego, jak mężczyźni z przyjemnością wspominają czas służby wojskowej, a gdy byli w wojsku, to nie było niczego gorszego. Porównywanie obecnych czasów do tych, gdy rozpoznawalne były marki junaka czy Wiskord mija się z celem - uważa Zbigniew Skarul, z firmy Oscar Wegner i dodaje nieco żartem: - Wówczas wchodziliśmy do sklepu i widzieliśmy trzy marki i wszystkie były markami octu. Na tym tle nasza Dana czy Odra się wyróżniały. Teraz w świecie gospodarki globalnej wypromowanie marki jest bardzo trudne i często bardzo kosztowne. Na dodatek najbardziej rozpoznawalne są te, które znamy jako konsumenci. Sony, HP, Volkswagen, Toyota, Zara, H&M, Microsoft, Apple wydają grube miliony na promocję i są rozpoznawalne od lat. - Marek mniej lub bardziej rozpoznawalnych są na świecie miliony. Jeszcze kilkadziesiąt lat temu były ich co najwyżej setki. Wtedy na tamtym tle można był zauważyć takiego junaka czy spodnie z Odry. Teraz w gąszczu marek łatwo załamywać ręce i mówić: ?Boże, a gdzie są te nasze? - mówi Prawdą jest, że większość lokalnych marek zachodniopomorskich nie przetrwała czasu przemian ustrojowych, jak wspominany Wiskord czy Polmos, który ciągle nie może się podnieść. - Jednak powiedzieć, że nie ma u nas marek rozpoznawalnych, to skłamać - uważa Skarul. - Jest na pewno znacznie więcej marek o zasięgu ponadregionalnym niż było to w czasach Odry i Dany i także jakość ich produktów jest nieporównywalna z tą sprzed lat. By teraz istnieć muszą się wyróżniać najwyższą jakością.

Obecnie najdynamiczniej rozwijająca się duża firma w Zachodniopomorskiem. Jednak jej marka w ostatnich kilku latach wyraźnie rośnie (choć globalnie schowana jest za brendem całej Grupy). W 2010 r. gdy firma była bliska upadłości jej akcje kosztowała ok. 4,5 zł. Obecnie znacznie ponad 20 zł. Wyjście z kryzysu związane było ze zgodą na ograniczenie samodzielności, ale opłaciło się.

CEZARY ASZKIEŁOWICZ

Teraz to Police są większościowym właścicielem spółki wydobywczej posiadającej kopalnie fosforytów w Senegalu. Zakłady też rozpoczęły potężną inwestycję w nowy zakład produkcji propylenu, który ma przynieść stabilizację finansową spółce nawet w okresach dekoniunktury na rynkach nawozowych. A załoga zyskuje na tym, że spółka jest częścią dużej grupy tym, że od kilku lat otrzymuje podwyżki i nagrody roczne.

To nie była nasza marka. Firma nazywała się Odratrans i od 1946 r. miała siedzibę we Wrocławiu. Po przejęciu większości udziałów przez fundusze Mistral i NFI firma zaczęła się rozwijać, przejmować inne i tworzyć grupę kapitałową. Kupiła m.in. barkowych armatorów: Żegluga Bydgoska (2004 r), Deutsche Binnenreederei (2007 r) czy Port Handlowy w Świnoujściu (2008 r) oraz firmy spedycyjne z grupy Retrans. W 2010 r. ówczesny prezes Piotr Hajderowski przeniósł siedzibę spółki do Szczecina, tłumacząc że stąd jest bliżej do spółek tworzących grupę. Dwa lata później zmieniono nazwę na OT Logistics a w 2013 r. stała się ona 444 firmą parkietu głównego warszawskiej giełdy. Dziś w grupie są m.in. trzy porty (Świnoujście, Gdynia, Wrocław), a także gdyński C.Hartwig.

Ostatnie takie przedsiębiorstwo państwowe. Polska Żegluga Morska od ponad 60 lat ma jedną z najmocniejszych marek wśród europejskich armatorów. Obecnie, mimo światowego kryzysu na rynku frachtowym prowadzi program wymiany floty rozpisany na kilkanaście nowych statków. 20 lat temu

Fot. Cezary Aszkiełowicz / Agencja Gazeta

PŻM była jedną z inicjatorek utworzenia spółki promowej operującej na Bałtyku. Wraz z Euroafriką utworzyła spółkę Unity Line. Marka jest konsekwentnie - nomen omen - promowana. Obecnie w jej barwach pływa siedem promów. Natomiast przed PŻMem i Polską Żeglugą Bałtycką (używającej marki Polferries) teraz stoi nowe zadanie - utworzenie Polskiej Grupy Promowej. Nie będzie ona jednak osobnym brandem. Wspólnicy przedsięwzięcia zapowiadają, że dalej będą pływać pod dawnymi logami.

To przykład kariery w amerykańskim stylu. Grupa kolegów w 1997 r. utworzyła małą, garażową firmę, teraz to krajowy potentat. Pomysłodawcą biznesu był Stefan Jurczyk, który do współpracy namówił Krystiana Stypułę i Piotra Kapcię.

Fot. materiały home.pl

Firma rozpoczęła działalność w niewielkim pokoiku (8 m kw.) na Basenie Górniczym. Szybko przeniosła się na Wojska Polskiego, a po trzech latach od powstania do Pazimu.Na początku 2012 r. szczecińscy właściciele sprzedali spółkę francuskiemu holdingowi V4C Estern Europe. Wartość transakcji nie jest znana - mówiło się o kwocie pomiędzy 100 i 200 mln zł. Francuzi przenieśli siedzibę, ale na szczęście nie poza Szczecin, tylko z Pazimu do Lastadii. Ubiegłoroczne przychody spółki wyniosły 37 mln zł, a EBITDA (zysk przed opodatkowaniem) i ponad 100 mln zł przychodów. Analitycy twierdzą, że jej wartość może wynosić nawet pół miliarda zł.Firma obsługuje ćwierć miliona klientów.

Nie byłoby SGI, gdyby nie Komfort. Jedna z największych marek handlowych powstałych w Szczecinie w latach 90. W 2007 r szczeciński biznesmen Romuald Stachowiak i jego dwaj trójmiejscy wspólnicy sprzedali sieć złożoną z ponad 100 sklepów oraz prawa do marki Amerykanom.

Fot. Dariusz GORAJSKI/ AG

Pieniądze ze sprzedaży Komfortu Stachowiak przeznaczył na wzmocnienie potencjału spółki budowlano-deweloperskiej Szczecińska Grupa Inwestycyjna. Obecnie SGI posiada inwestycje i oddziały m.in. w Warszawie, Łodzi, Poznaniu. W Szczecinie wybudowała kilka osiedli mieszkaniowych oraz biurowiec Lastadia na brzegu Odry.

Zakłady od kilkunastu lat są własnością niemieckiej grupy drobiarskiej Wiesenhof. Kilka lat temu jeden z zarządów zdecydował się na mocniejsze promowanie nazwy spółki-matki niż rodzimego brandu. Nie spodobało się to nawet zarządcom z Niemiec. Zastąpili w 2009 r. polskiego prezesa swoim Klausem Roppelem, który wnet zaczął na opakowaniach eksponować nazwę Drobimex. Jednocześnie firma posiadająca zakłady w Szczecinie-Dąbiu i Goleniowie ciągle się rozwija. W marcu otwarto w Goleniowie nową halę do krojenia i paczkowania wędlin. Na ukończeniu jest rozbudowa ubojni w Dąbiu. Kurczaki i wędliny z Drobimeksu są do kupienia we wszystkich największych sieciach handlowych w Polsce. Firma dostarcza także mięso do sieci KFC.

Mogłoby się wydawać, że to marka stara jak świat. Wcale nie. Kiedyś były piwa bosmańskie, kapitańskie produkowane przez Zakłady Piwowarskie w Szczecinie. Dopiero pod koniec lat 90, gdy właścicielem browaru został niemiecki Bitburger, ujednolicił nazwy. Wszystkie podstawowe piwa nazwano Bosmanami, na taką samą przemianowano nazwę spółki. Bitburger zresztą mono postawił na jej promocję w kraju. Miał to być brand ogólnopolski. W 2002 r. Bosmana jednak wykupił duński Calrsberg, dla którego główną marką w Polsce jest Okocim. Większość pozostałych (poza Kasztelanem z Sierpca i nowowykreowanym Harnasiem) ograniczono do rynków lokalnych. Mocno też przycięto nakłady promocyjne. Nie ma już reklam telewizyjnych czy letnich biesiad Bosmana, marka też przestała istnieć przy organizacji najważniejszych lokalnych imprez w Szczecinie. W tym roku, po raz pierwszy od wielu lat portfolio Bosmana zwiększyło się o nowe piwo ?Niefiltrowany?, przybyło też bilboardów reklamowych. Niezmiennie jednak - jak podają statystyki jest to najsilniejsza marka piwna w regionie szczecińskim.

Bywa, że kluby sportowe są największymi i najbardziej rozpoznawalnymi markami miast. Tak jest choćby z FC Barceloną, Bayernem Monachium czy Banficą Lizbona. Mało kto zna produkty, które są wytwarzane w tych miastach o klubach słyszeli nawet ci, którzy nie specjalnie interesują się sportem. Duma Pomorza od kilku lat odbudowuje nadszarpnięty wizerunek. Zepsuli go do spółki Les Gondor i Antoni Ptak. Pierwszy odszedł w niesławie po przejęciu spółki i drużyny od Turka Sabri Bekdasa. Drugi oparł drużynę na piłkarzach masowo sprowadzanych z Brazylii, co też skończyło się kompletną klapą. Efekt był taki, że lokalni biznesmeni musieli odbudowywać klub od czwartej ligi. Teraz znów Pogoń gra w ekstraklasie, jest szanowana przez rywali i kibiców w całym kraju, a zainteresowanie przejęciem klubu ze strony Grupy Azoty może tylko podnieść jakość zespołu. Tylko stadion, na którym gra zespół chluby nie przynosi.

Od kilku lat nierozłącznie z Pogonią związana jest spółka EPA. - Sa takie marki na naszym rynku, które mają prestiż w swej branży na całym świecie, a my o nich niewiele wiemy, bo ich produkty nie trafiają do nas jako konsumentów - słusznie przyznaje Skarul. EPA, to najlepszy przykład takiej marki. Firma sponad 25-letnim doświadczeniem. Powstała jako Przedsiębiorstwo Elektroniki, Pomiarów i Automatyki. Firmę założyli byli pracownicy Stoczni Szczecińskiej. Początkowo dla innych stoczni i armatorów wykonywali te same prace, którymi zajmowali się w Szczecinie (automatyka siłowni, systemy sterowania silnika głównego statków). Potem rozbudowali firmę o nowe usługi. EPA jako jedna z pierwszych w Polsce zajęła się energetyką wiatrową. Jest też dystrybutorem systemów i urządzeń radiokomunikacyjnych, morskich systemów nawigacyjnych oraz systemów informatycznych i usług księgowych.

Jeden z najlepszych pomysłów Pawła Golemy i jego wspólników. Pierwsza kawiarnia została otwarta w Szczecinie w 2010 r. Pomysł chwycił tak bardzo, że szybko postawiono na budowę sieci o zasięgu ponadregionalnym. Dziś kawiarnie pod tym szyldem działają w Warszawie, Wrocławiu, Poznaniu, Międzyzdrojach. Na koniec 2012 r było ich 10, teraz jest 19, a 20 lokal zostanie otwarty jeszcze w wakacje w Zielonej Górze.

Zapewne niewiele osób wchodząc do salonu z walizkami, turbami, butami ma świadomość, że to nasza lokalna marka. Firma ma siedzibę w Dobrej Szczecińskiej, a na rynku działa od 2007 roku. Obecnie posiada 17 firmowych salonów w największych polskich miastach takich jak Warszawa, Wrocław, Poznań, Gdańsk, Kraków i oczywiście Szczecin.