Wielki plac, na którym stoi dziś między innymi Pazim, był przed wojną całkowicie zabudowany kamienicami przedzielonymi gęstą siatką ulic, po których nie pozostał żaden ślad.
Zmieniła swój przebieg nawet al. Wyzwolenia. Od dzisiejszego placu Rodła do ul. Malczewskiego (przy przejściach podziemnych) ulica była wygięta lekko w kształt litery S. Politzer strasse (tak się przed wojną nazywała) lekko skręcała najpierw w lewo, potem w prawo, na wysokości przejścia między dwoma długimi budynkami stojącymi dziś wzdłuż ulicy. Tam łączyła się z ulicą Kujawską. Tego skrzyżowania już nie ma. Nieco wcześniej, mniej więcej na wysokości Galaxy, dochodziła do niej ulica Roosevelta, z której do dziś pozostał jedynie krótki odcinek przy budynku Izby Skarbowej. Prutzstrasse, Giesebrechtstrasse, Bugenhagenstrasse to ulice, które przebiegały pomiędzy dzisiejszą aleją Wyzwolenia a rejonem parku Żeromskiego. Loewestrasse i Kronenhofstrasse krzyżowały się z nimi, biegnąc od dzisiejszej ul. Malczewskiego do rejonu, w którym dziś stoi Pazim. Wszystkie były gęsto zabudowane kamienicami przypominającymi te, które stoją do dziś na przykład przy ul. Bogusława.
Bombardowania w czasie II wojny światowej zniszczyły cały ten obszar jeszcze gorzej niż Starówkę. W 1945 roku było to już morze gruzów, gdzie nawet w dzień strach było się zapuścić.
W latach 70. na pustym już placu planowano budowę wielkiego centrum handlowego z imponującymi wieżowcami. Przez kilkadziesiąt lat była tu wyłącznie łąka. Jedynie od strony parku Żeromskiego powstało kilka wieżowców. Zaczątkiem budowy nowego centrum Szczecina miał być hotel Neptun. Budowa zaczęła się w 1973 roku i miała trwać trzy lata. Trwała 12. Dziś hotelu już nie ma. W jego miejscu powstanie druga część Galaxy.
A plany nowego centrum były imponujące. Już w 1963 roku w prasie ukazały się makiety, na której widać było ciągi handlowe i cztery 16-piętrowe wieżowce. Potem plany zmodyfikowano. Na nowej makiecie widniał wieżowiec 22-piętrowy, a do tego hala sportowo-widowiskowa i hotel. W epoce Gierka plany wyśrubowano jeszcze bardziej. Już nie 16- czy 22-, ale 34-piętrowy wieżowiec miał stanąć w centrum Szczecina. Skończyło się na ślimaczącej się budowie wspomnianego już Neptuna i regularnych odwiedzinach cyrków na wielkiej łące w centrum.
Pod koniec lat 70. przebudowano układ drogowy. Al. Wyzwolenia została wyprostowana, powstał plac Rodła.
Inwestycja o nazwie Pazim Center powstała w ekspresowym tempie - w niespełna dwa lata. 12 grudnia 1990 r. odbyło się wmurowanie kamienia węgielnego, w listopadzie 1992 r. oddanie obiektu do użytku. Obiekt kusił luksusowym wyglądem, nowoczesnym jak na tamte czasy centrum handlowym i pierwszymi ruchomymi schodami w Szczecinie.
Przygotowania do budowy zaczęły się jeszcze pod koniec lat 80. Następnie, 16 maja 1990 r. Polska Żegluga Morska zawiązała spółkę, której celem było wybudowanie przy pl. Rodła nowoczesnego biurowca i hotelu z centrum konferencyjnym. Udziały miały też mieć Polskie Linie Oceaniczne i Transocean - jednak się wycofały. Ostatecznie 74 proc. objęła PŻM, a 26 proc. austriacka firma budowlana Ilbau, która została wykonawcą.
Wybór w przetargu spółki Ilbau z Wiednia wydawał się oczywisty. Za firmą tą przemawiały inwestycje już wykonane w Polsce a przede wszystkim realizacja najbardziej wówczas luksusowej budowli w kraju, czyli hotelu Mariott w Warszawie. Sama nazwa spółki Pazim to skrót od dwóch partnerów: PZM i A-ustria I-lbau.
Pierwszy pomysł inwestorski był skromny. Polska Żegluga Morska chciała wybudować tylko hotel z dodatkowymi biurami dla swojej spółki. Skończyło się na kompleksie biurowo-hotelowo-handlowym z charakterystycznym, 22-piętrowym, cały czas najwyższym budynkiem w Szczecinie (83 metry wysokości), podziemnym garażem na 350 miejsc i hotelem z 369 pokojami. Pazim to projekt autorstwa Miroslava Genga i Ivo Majorunca
W obiekcie przy pl. Rodła od spółki Pazim pomieszczenia wynajmują banki, firmy ubezpieczeniowe, firmy turystyczne. Swoją siedzibę ma także Polska Żegluga Morska.
Proszę zwrócić uwagę na sąsiedztwo budowy. W miejscu, gdzie dziś stoi Galaxy stał rząd kontenerów, w których były sklepy z ubraniami, a także salon gier.
Z inwestycją związana jest miejska legenda o zaginionym piętrze, które miało powstać, a nie powstało. Jak było naprawdę? Jak w każdej legendzie, także i tej, było trochę prawdy. Sprawa trafiła nawet do sądu, który rozstrzygnął ją dopiero w 2000 roku.
Okazało się, że niczego nie brakuje, a całe zamieszanie wzięło się stąd, że ta sama powierzchnia w dwóch odrębnych dokumentach zdefiniowana była w różny sposób. Postawionego w stan oskarżenia inspektora budowlanego Jerzego M. uniewinniono.
Prokuratura zarzucała Jerzemu M., który dokonał odbioru technicznego kompleksu Pazim w Szczecinie, że podpisał odbiór powierzchni o 730 m kw. większej niż w rzeczywistości wybudowano.
Sprawa zagubionego piętra wypłynęła w 1993 roku przy okazji kontroli PŻM przez NIK. Jednym ze sprawdzonych wówczas zagadnień był udział PŻM w spółce joint venture Pazim. Zdaniem inspektorów NIK austriacka firma ILBAU nie wykonała 2,8 tys. m kw. kontraktowej powierzchni.
Po kontroli NIK sprawą zajęła się prokuratura. W śledztwie biegli ustalili, że brakuje 2 812 m kw. powierzchni. Jak to się stało? Według ich opinii różnica powstała, bo zgodnie z polską normą nie uwzględniono ponad 2 tys. m kw., które zajmują m.in. tarasy oraz nie wybudowano jednej kondygnacji o powierzchni 730 m kw., która została przewidziana w założeniach techniczno-ekonomicznych. W związku z tym Jerzemu M. postawiono zarzut poświadczenia nieprawdy, działanie na szkodę spółki Pazim Joint Venture Ltd. i narażenie jej na straty rzędu ponad 11 mld starych złotych. W marcu 2000 roku sąd uniewinnił go od tego zarzutu.
- Teraz ci sami biegli wykazali, że kompleks Pazim został wybudowany zgodnie z projektem technicznym - mówił sędzia Grzegorz Kasicki.
Gdzie się zatem podziało 730 m kw. powierzchni?
W projekcie technicznym ?odnaleziona? kondygnacja figurowała jako tzw. pustka, czyli pomieszczenie nie nadające się do wykorzystania. Natomiast w założeniach techniczno-ekonomicznych opisano je jako powierzchnię do wynajęcia (i tej ostatniej inspektorzy rzeczywiście nie mogli znaleźć, bo po prostu jej tam nie było).
- To projektant musiał się pomylić w zestawieniu pomieszczeń i potraktował nieużytek jako powierzchnię pod działalność komercyjną - uzasadniał sędzia Kasicki. - Zastanawiające jest to, że błędu w dokumentacji nie wyłapał Urząd Miejski ani inwestor. Projekt zawierał pustkę i pustkę wybudowano.
Niemal równolegle z Pazimem powstawał nowy gmach ZUS. Jeden z budowlańców wspominał po latach, że z zazdrością spoglądali na sąsiedni plac budowy. Tempo budowy Pazimu było imponujące.
- Na początku próbowaliśmy z nimi rywalizować, albo przynajmniej dotrzymać kroku, ale nie mieliśmy szans - mówił mi emerytowany już inżynier.
Te dwa zdjęcia świetnie pokazują konstrukcję szczytowej części wieżowca, który z racji swojego kształtu został przez szczecinian nazwany ?termosem?.
W 1996 r. w konkursie Kuriera Szczecińskiego na Budynek 50-lecia polskiego Szczecina Pazim uznany został Misterem Szczecina. Minęło kolejnych 13 lat i w konkursie Urzędu Marszałkowskiego i Gazety Wyborczej na najlepszy budynek użyteczności publicznej Szczecina ostatnich 20 lat - Pazim znów stanął na najwyższym stopniu podium.
Ważnym składnikiem kompleksu Pazim jest część hotelowa, działająca pod marką Radisson Blu (wcześniej Radisson/SAS).
W Radissonie mieszkali m.in. prezydenci Aleksander Kwaśniewski i Lech Wałęsa oraz kanclerz Niemiec Gerhard Schroeder. I chociaż kulisy pobytu głów państw są zawsze pilnie strzeżone, wiadomo, że kanclerz zamówił na śniadanie jajko gotowane dokładnie przez trzy minuty i 30 sekund. Przygotowanie dania nadzorował specjalista z Biura Ochrony Rządu.
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze