Aleja Okólna, przed kwaterą 1b
Na pytanie, który zabytkowy nagrobek na Cmentarzu Centralnym podoba się najbardziej szczecinianie wskazywali mi nagrobek rodziny Meister. To byli przemysłowcy, którzy działali w branży metalowej. Posąg kobiety tulącej nagie dziecko nawiązuje oczywiście do Madonny, ale jest też symbolem macierzyństwa. I stanął dla szczególnego upamiętnienia Toni Meister (1898-1920), która zmarła przy porodzie syna Wolfganga. Dzieło w piaskowcu rzeźbiarza Christiana Nüssleina z Cassel.
Numer kwatery 17 f, rząd 1, numer grobu 1
Urokliwa nieduża figura Matki Boskiej z dzieciątkiem to dziś bezimienny nagrobek. I jedna z najładniejszych cmentarnych Madonn. Niestety, została ostatnio przytłoczona rozbudowanym po sąsiedzku nagrobkiem z błyszczącego marmuru.
Pas zieleni, północna strona basenu, kwatera 54
Ród arystokratyczny bardzo zasłużony dla Pomorza (pierwsza wzmianka o tej rodzinie na Pomorzu pochodzi z 1319 r., kiedy to Ekharda Dewitz jest świadkiem w dokumencie księcia pomorskiego Warcisława IV).
Na grobie von Devitzów stała do końca wojny figura smutnego Chrystusa z pochyloną głową, która naśladuje piękną XIX-wieczną rzeźbę Berthela Torwaldsena z katedry w Kopenhadze. Po wojnie szczeciński Chrystus z nagrobka Devitzów stanął przed wejściem do kościoła pw. Świętej Rodziny przy ul. Królowej Korony Polskiej, a od 1997 r. stoi w jego wnętrzu. Dwa lata temu na cmentarz powróciła jego kopia, nad którą pracowała szczecińska rzeźbiarka Monika Szpener.
Lapidarium
Powstał dla upamiętnienia Helene Neumann, która żyła w latach 1865-1914 (pomnik stanął ok. 1916 r.) i jej męża kupca Waltera (1858-1923). Z boku pomnika są jeszcze wyryte nazwiska synów Oskara (1899-1928) i Alfreda (1889-1929).
Nad ich spokojem czuwa klasyczny anioł, siedzący na ściance. Znaczącym gestem prosi o ciszę. Ciszy nie ma. Nagrobek jest regularnie dewastowany. Po wojnie nie miał głowy, rąk, prawego skrzydła. Ale w 2007 r. został pięknie odrestaurowany. W kwietniu wandale oblali go zieloną farbą olejną z puszki. W sierpniu ktoś wyłamał aniołowi skrzydła (trafiły do magazynu ZUK-u).
36 e, 2, 9
Grześ Chruściel żył w latach 1984-2006 , bardzo kochany przez rodzinę. Nad jego miejscem spoczynku czuwa dziś bajkowy anioł.
przy alei Lipowej, między kwaterą 63 a, a kwaterą 64 a
Przed wojną Walter Riess miał zakład plisowania i hafciarstwa. W lipcu 1940 r. Riessowie byli z synkami nad morzem w Ahlbecku. Fotograf zrobił im zdjęcie, które miało być prezentem taty na urodziny. Ale ten zachorował, wcześniej wrócił do Szczecina i zmarł na cztery dni przed 44.urodzinami. Rodzina postanowiła, że zdjęcie w formie rzeźby ''stanie'' na nagrobku taty. Stąd siedzą na nim czterej chłopcy. Wykonania figur podjął się dyrektor szczecińskiej Szkoły Rękodzieła i Rzemiosła Artystycznego (przy dzisiejszym pl. Kilińskiego) Walter Müller. Po wojnie trzeba było dorobić przetrącone głowy. W 1995 r. obok męża spoczęła Erna Riess. Historię ustaliła Alicja Witkowska (na zdjęciu).
Pas zieleni, północna strona basenu, kwatera 54
Żył w latach 1839-1912. Był szwagrem Friedricha Schütta i prowadził z nim firmę z branży maszyn rolniczych, potem też sprzedawali paszę (Schütt & Arens). Na grobie Ahrensa siedzi dziewczynka. Z sentymentem na niego patrzę, bo przecież jeszcze do 2005 r. wisiały tylko nóżki. Pomnik jest dziś pięknie zrekonstruowany.
23, 11,11
Takie drewniane nagrobki zawsze pięknie wkomponowują się w parkową scenerię Cmentarza Centralnego. Ten upamiętnia panią Kalikstę, która żyła w latach 1851-1973. Sprzątający obok grób sąsiedzi powiedzieli, że to dzieło prawnuka, który prababci sam taki grób wystrugał. A że drewno gorzej znosi kaprysy pogody już raz go musiał wymienić.
44f (obok Lapidarium)
Piękny ''socrealizm''? Nie! Piękna płaskorzeźba nagrobna z pochylonym nad pługiem oraczem, która została odlana w betonie w latach 30. XX w. Mężczyzna do pracy w polu ubrany jest dość elegancko, surdut, na głowie kaszkiet. W prawym górnym rogu dwa niezidentyfikowane obiekty, które rozpalają wyobraźnię historyków sztuki. Może to chmury?
Rzecz jest dziełem Kurta Schwerdtfegera niemieckiego rzeźbiarza i pedagoga, który w 1925 r. objął kierownictwo klasy rzeźby w Szkole Rzemiosła Artystycznego przy dzisiejszym pl. Kilińskiego, ale w 1937 r. w ramach walki nazistów ze sztuką zdegenerowaną, został z tego stanowiska odwołany. W Szczecinie zachował się np. jego Słoń na Warszewie i Ptasia Fontanna w Różance.
Lapidarium
Całą powierzchnię nagrobka dla żony kapitana żeglugi (albo samej pani kapitan ? jak uważają drudzy) Gertrudy Ziegenrücker pokrywają płaskorzeźbione literki nowoczesnego kroju, układające się w jej imię i nazwisko. Przykład myśli plastycznej z początku XX w., która i dziś jest bardzo modern.
Aleja Okólna, przed kwaterą 1b
Jaki piękny klasycyzujący modernizm. Cztery wysokie kolumny, wieńczy postument, na którym ustawiona została waza-urna służą pamięci Bruno Franka, szczecińskiego cukiernika. Nagrobek z ok. 1920 r.
24 a, grobowiec
Groby majętnych Cyganów są bardzo wystawne. To miejsca otoczone szczególnym kultem. Tu spotykają się całe rodziny. Ten, który wszyscy znamy służy pamięci Jady Kopacz (1930-1993). W pobliżu znajduje się także grobowiec ich króla Jołszki Zerfi.
Pas zieleni, północna strona basenu, kwatera 54
Pomnik ''megalityczny'' pamięci rodziny kupieckiej. A na nim tylko jeden wzór, klepsydra z rozwiniętymi skrzydłami. Symbol cykliczności przemijania, uciekającego czasu, cykliczności, ale też przecież unoszenia się do nieba.
20 d, 1
W kształcie świątynnej bramy (zapewne w środku stała urna) z postaciami mężczyzny i kobiety trzymającej dziecko, nawiązuje do sztuki staroegipskiej. Wykonany z wapienia z ok. 1910 r.
94 a, 7, 23
Nagrobek głazowy lekarza, poety i pisarza Kazimierza Krystiana Kołodzieja (1923 ? 2001). W 1944 roku wstąpił do Wojska Polskiego. Aresztowany za poglądy polityczne przebywał w więzieniu w latach 1946-1948. W 1955 r. ukończył Wydział Lekarski PAM. Pracował jako ginekolog. Nakładem własnym wydał m.in. Sonety dla Muzy, Sonety dla Herosa, Sonety dla Amora, dramaty Dolina Duchów, Pojedynek. Założył Towarzystwo Odnowy Romantycznej i Twórczości Wiliama Szekspira. Na głazie delikatnie wykuta została postać mężczyzny-mnicha, który wskazuje księgę. I jeszcze ten cytat na grobie: ''Pośród burz i gromów Na Olimp się wspinałeś, A gdy tam dotarłeś, Byłeś u kresu swych sił. Przysięgę bogom złożyłeś: Póki będziesz żył, O życie ludzkie walczył - Tę drogę wybrałeś.''
94 a grobowiec, 3, 5
Pamięci właściciela firmy Aerogryf na Lotnisku w Dąbiu. Nagrobek projektu Albiny Gwizdały Adamskiej otrzymał główną nagrodę w kategorii Nagrobek Polski Roku na ogólnopolskim konkursie Kamień 2002. W werdykcie podkreślano niebanalny pomysł, odbiegający od większości form i kształtów stosowanych w nagrobkach i niezwykle wyważone proporcje w układzie płyt nagrobnych, krzyża i przestrzeni zagospodarowanej kostką z jasnego granitu.
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze