Ile naprawdę kosztuje szkoła? Policzyliśmy wydatki rodziców. Punkt po punkcie

Uczniowskie zakupy warto zacząć od podręczników, bo to zwykle najcięższa pozycja na liście wydatków.

ŁUKASZ WĄDOŁOWSKI

Całkowity koszt podręczników dla danej klasy zależy od tego, jakie tytuły (których wydawnictw) wybrali nauczyciele. Np. matematyka znanej serii 'z plusem' kosztuje 23,5 zł (klasa V), z tym że są do niej aż trzy zeszyty ćwiczeń (po 11 zł 60 gr). Matematyczny pakiet innego wydawnictwa - dla ostatnich klas podstawówki - kosztuje aż 75 zł (książka i dwa zbiory ćwiczeń). Najdroższe są zestawy do nauki języków obcych. Rodzice maluchów z podstawówki muszą na nie wydać nawet 100 zł. Najtańszy pakiet (książka + ćwiczenia) jaki znaleźliśmy w księgarniach kosztował 65 zł.

W sumie zestaw dla czwartoklasistów w szkole podstawowej czy zaczynających naukę w gimnazjum kosztuje nawet 450-500 zł. My uśredniamy do 350 zł.

Właśnie okładka decyduje często o cenie zeszytu. I nie chodzi o jakość materiału, ale bohatera, który będzie towarzyszył nam na lekcjach języka polskiego czy matemetyki. Za Violettę (postać z młodzieżowego serialu, tegoroczny hit) trzeba zapłacić nawet dziesięć razy więcej niż za zwykłą oprawę. Przykład. 60 kartek w wersji podstawowej kupimy już za 50 groszy. Bohaterka filmu na okładce kosztuje 2 zł więcej. Na twardej okładce - nawet 6 złotych! Ale to wersja de lux.

W marketach zeszyty 32-kartkowe znaleźliśmy już za 30-40 groszy. Te wyższej jakości kosztują ok. 70 gr. Z motywem Planes (bajka Samoloty) 1,80 zł. Zeszyt w trzy linie z rysunkiem Little Pony 1,30 zł. Specjalny zeszyt do religii (na okładce scena z Ostatniej Wieczerzy) 1,19 zł. Zeszyt do nut 1,49 zł. Najcieńszy (16-kartkowy) zeszyt z Barbi był za 90 gr. Bruliony znanej firmy (elegancka twarda oprawa, klasyczne wzory) znaleźliśmy już za niespełna 3 zł, choć standardowo kosztują 4-5 zł. Ładny notatnik innej renomowanej firmy (96-kartkowy) kupiliśmy za 6 zł. Był przeceniony z 8,99 zł.

W sklepach papierniczych i księgarniach wrzesień to czas rabatów. Robiąc duże zakupy możemy wynegocjować nawet jedną trzecią zniżki. Ale jeśli kupujemy kilkanaście zeszytów musimy liczyć się z wydatkiem przynajmniej 30 złotych.

Razem z podręcznikami wydaliśmy więc już 380 zł.

Zeszyty to jednak tylko wstęp do kompletowania wyprawki. Piórnik (najtańszy kupimy za kilka złotych) trzeba wypełnić ołówkami, kredkami, flamastrami itd. Do tego długopis, linijka, gumka, temperówka, cyrkiel... Rozpiętość cen - ogromna. Zwykłe pisaki kupimy już za 3-4 złote (8 kolorów). Większy (18 sztuk) markowy zestaw kupimy za 9 zł. Grube flamastry - specjalna wersja dla dzieci - kosztują 14 zł. Popularne jumbo kredki (grube, trójkątne ? dzięki temu bardzo wygodne) kosztują prawie 30 złotych. Za 10 kolorów. Cienkie trójkątne kredki kosztują 15 zł (za 12 kolorów). Dwa razy większa paczka - 30 zł.

Ołówek możemy kupić już za kilkanaście groszy. Średniej klasy - złotówkę. Ale tegorocznym hitem są masywne, trójkątne za 5,80 zł. Jest specjalna ramka na imię właściciela. Kształt, jakość - super. Na takim ołówku można podpisać się cienkopisem (cena od kilkudziesięciu groszy) albo żelowym długopisem. W tym roku najbardziej poszukiwane są żelowe brokatowe. Znaleźliśmy zestaw 10 kolorów za 7 zł.

Zwykły długopis w markecie kosztuje ok. złotówkę. W księgarni - trochę więcej. Hitem są długopisy zmazywalne kosztują od 9,90 zł do 13,20 zł. Trzy wkłady można dokupić za 24,99 zł

Pióro kulkowe no name dostaniemy już za ok. 4 zł. Renomowanej firmy 15 zł. Są też specjalne pióra dla prawo- i leworęcznych za 20 zł. Przecenione z 31,95 zł. Zmazywacz do pióra to dodatek za 3,89 zł. Korektory w pisaku kosztują ok. 2 zł. Korektor w taśmie 2,49 zł.

Na plastykę przyda się blok (2-4 zł), kredki ołówkowe (4 zł za 12 kolorów), kredki woskowe (2,5 zł), pastele (4 zł), bibuła marszczona (1,89 zł za szt.), farbki plakatowe (ok. 10 zł), plastelina fluorescencyjna (2,99 zł za małą paczkę), klej (od 50 gr do 5 zł), kolorowy papier (3 zł). Na matematyce przyda się cyrkiel (najprostszy za 3 zł), linijka, ekierka, kątomierz (najtańszy zestaw wyszukaliśmy za 1,49 zł).

Lista przyborów szkolnych jest dłuższa, ale my zatrzymujemy się na ok. 100 zł. W wersji ?na bogato? będzie co najmniej dwa razy więcej.

Do tej pory wydaliśmy 480 zł.

Od plecaków i tornistrów uginają się nie tylko plecy uczniów, ale też sklepowe półki. Dzięki temu firmową torbę dla ucznia możemy we wrześniu kupić już za 59 zł. Cena katalogowa - dwukrotnie wyższa. Mini plecak Smurfy kosztuje 41,90 zł. Tornister Barbie 75 zł. Plecak Hello Kitty 89 zł. W markecie kupimy plecak już za 19 zł, a uczniowską torbę na kółkach 60 zł. Plecaczki dla pierwszoklasistek z Misiem Puchatkiem i Królewną Śnieżką wyceniono na 35 zł. Większe, dla starszych uczniów (np. ze Spidermanem) kosztują 65 zł.

Dla zaczynających przygodę ze szkołą najlepsze są sztywne tornistry, z profilowanym oparciem, szerokimi paskami. I pojemnymi kieszeniami. Ale taki firmowy sprzęt kosztuje ponad 200 zł.

- Trafiliśmy tornister wypas, ergonomiczny, bardzo lekki, oczywiście z odblaskami. Za 220 złotych. W innych sklepach był za 260 zł - opowiada pani Anna, której dziecko zaczęło naukę w podstawówce pod Szczeciniem.

Potwierdziliśmy to w jednej ze szczecińskich galerii handlowych. Podobne tornistry - z materiału oddychającego i trwałego, więc powinny wytrzymać kilka sezonów - kosztowały 256 zł.

Temat pakowanie podsumowujemy kwotą 100 złotych. Ze świadomością, że wielu rodziców wydało na ten cel znacznie więcej.

Kwota rośnie więc do 580 zł.

Tak samo jest z wyposażeniem dziecka na zajęcia wychowania fizycznego. Sportowy strój i obuwie możemy kupić za stówkę. Ale bez trudu wydamy też wielokrotność tej kwoty. Wygodne buty z bezpieczną i niebrudzącą podeszwą (wielu wuefistów nie pozwala ćwiczyć w adidasach, w których uczniowie chodzą na co dzień) to wydatek minimum 50 zł. Koszulka i spodenki - drugie tyle. Choć tego wydatku możemy uniknąć, bo przecież w każdej szafie znajdzie się jasny t-shirt i jakieś spodenki lub leginsy.

To jednak nie koniec wyliczanki dotyczącej szkolnego ubioru: specjalne kapcie dla przedszkolaków i obuwie zmienne dla uczniów kosztują od 20 do nawet 150 zł. Worek na buty zmienne 10-20 zł. W większości szkół są mundurki. W wersji uproszczonej, np. koszulka polo z herbem placówki, kosztują ok. 40-50 zł. Za elegancki szkolny uniform (spodnie/spódnica, koszula, pulower) trzeba zapłacić kilka razy więcej. Ale na przykład niektóre szczecińskie gimnazja zdecydowały się na wariant bardzo tani - 5 złotych za emblemat szkoły, który przyczepiamy do dowolnej ciemnej koszulki.

Koszty ubrania na w-f, obuwia i umundurowania podsumowujemy kwotą 150 zł.

Nasze wydatki rosną do 720 zł.

Powyższe liczby możemy nazwać wydatkami przed 1 września. Kiedy zaczyna się rok szkolny, uczniowie niemal codziennie przynoszą nową wiadomość uszczuplającą domowy budżet: Mamo, muszę wpłacić sto złotych na radę rodziców, Tato, daj pięć dych na ubezpieczenie. To dziś standardowe stawki, choć w niektórych placówkach składka na tzw. radę rodziców to aż 250 zł.

- Płacimy w ratach. Nauczycielka sama to zaproponowała, mając świadomość, że kwota jest wygórowana - opowiada pan Jakub, ojciec Jasia i Oli.

Stawka jest wygórowana, bo szkoły i przedszkola z tych pieniędzy łatają swój budżet. Kupują wyposażenie, pomoce dydaktyczne, ale też mydło w płynie i papierowe ręczniki. Oprócz tego jest jeszcze tzw. klasowe, które wynosi 15-25 zł miesięcznie, czyli w ciągu roku 150-250 zł. Środki te są przeznaczone również na dofinansowanie wycieczek, konkursów i nagród, zajęć pozalekcyjnych.

Dodatkowe płatne zajęcia to temat najlepiej znany rodzicom maluchów z zerówek. Rytmika 20-30 zł za miesiąc. Logopeda 28 zł/mies. itd.

Przywołane na wstępie ubezpieczenie to zwykle standardowa zbiorówka NNW. W szkołach, do których dzwoniliśmy, opłata wynosiła 35-45 zł od osoby. Zdarza się mniej. Zależy to od sumy ubezpieczenia, warunków umowy, liczby uczniów objętych polisą. Po uśrednieniu, w tym punkcie wydajemy 350 zł (bez kosztów zajęć dodatkowych).

Kwota rośnie do 1070 zł.

Jeśli kalkulator już się zagrzał, a w portfelu pusto - najlepiej nie odbierać telefonu od wychowawczyni syna/córki, która poinformuje, że tradycją szkoły jest wyjazd integracyjny. A taka kilkudniowa atrakcja może kosztować więcej niż wczasy w Hiszpanii last minute. Np. jedna ze szkół na Pogodnie zabiera dzieci na integrację do Barlinka za 500 zł/os. Podstawówka znajdująca się po sąsiedzku za podobne pieniądze zorganizowała czterodniową wycieczkę w góry. Najpopularniejszym wrześniowym kierunkiem dla szczecińskich placówek są jednak miejscowości nadmorskie. Trzy (niepełne, bo wyjazd jest np. w czwartek w południe, a powrót w sobotę) dni zabawy, nauki i integracji nad Bałtykiem kosztują ok. 300 zł. Cenę determinuje standard ośrodka, ale też liczba uczestników i program imprezy.

Tańszą ofertę niż 100 zł za dzień (wliczając wyżywienie, transport) trudno znaleźć, przyjmujemy więc, że pięciodniowy wyjazd integracyjny/zielona szkoła to koszt 500 zł.

W sumie wydaliśmy już 1570 zł.

Posiłki w szkolnej stołówce to raczej oszczędność niż obciążenie domowego budżetu. Ale mimo wszystko trzeba je odnotować w pozycji wydatków. Tym bardziej że niektórzy rodzice wykupują dziecku obiad w szkole, traktując go jako uzupełnienie dziennej diety. Niech zje coś ciepłego zamiast chipsów i czekoladowych batoników. A popołudniu w domu i tak czeka obiad.

W szczecińskich placówkach oświatowych zupę i drugie danie możemy kupić już za niespełna 5 zł. Są też szkoły, gdzie obiad kosztuje np. 8 zł. Przyjmujemy niższą stawkę, upraszczamy liczenie: 5 zł razy 20 dni. Czyli 100 zł miesięcznie.

Co daje razem 1670 zł za jedno dziecko. Tyle w uproszczeniu, uśredniając kosztuje rodziców jedno dziecko w szkole. I to wcale nie musi być koniec, bo...

...po pierwszych lekcjach np. języka polskiego córka przyjdzie do rodziców po kasę na słowniki (PWN-owskie w wersji szkolnej kosztują 19 zł), a syn po kilku wykładach pani od geografii zamarzy o globusie. Podpowiadamy - w księgarniach są 25-centymetrowe, nieźle wykonane, za 59 zł. Są też okazjonalne zrzutki rodziców na prezent dla nauczyciela (np. na koniec 3 klasy podstawowej albo całej szkoły) i inne niespodziewane wydatki. Kwota więc i tak na pewno wzrośnie.

Średni roczny koszt utrzymania ucznia w Szczecinie to: przedszkole - 7399 zł, szkoła podstawowa - 7572 zł, gimnazjum - 9194 zł, liceum - 8126 zł, szkoła zawodowa i technikum - 9426 zł. Ale np. w jednej podstawówek z oddziałami integracyjnymi utrzymanie ucznia kosztuje 11 tys. zł rocznie. W sumie utrzymanie publicznych placówek oświatowych kosztuje gminę Szczecin 445,5 mln zł (rok 2014)

Subwencja z budżetu państwa pokrywa 67 proc.

Gminy mogą też pomagać najbardziej potrzebującym uczniom. W Szczecinie 2369 uczniów otrzymało tzw. wyprawkę od miasta, ale przeznaczono na to tylko 62,5 tys. zł, czyli niespełna 30 zł na dziecko. Na stypendia szkolne - dla ponad 3 tysięcy uczniów - w budżecie Szczecina jest 3,2 mln zł.

Czy można oszacować całościowe koszty kształcenia dziecka, od przedszkola do matury, jakie ponosi państwo i gmina? Wydział oświaty Urzędu Miasta w Szczecinie szacuje, że, bazując na średnich kosztach - przy założeniu ceteris paribus (brak inflacji, zmian w systemie oświaty i dotychczasowej infrastrukturze) wydatki na jednego ucznia 'od przedszkola do matury' wyniosą średnio 126 988 zł (w przypadku ukończenia technikum 140 314 zł). Oczywiście nie licząc innych form wsparcia (np. programy jakościowe, wypoczynek, pomoc socjalna, programy sportowe itd.).