Kiedy w 10 lat po elektryfikacji tramwajów szczecińskich (1897 r.) zaczęło brakować miejsca na zwiększającą się ilość wagonów, postanowiono zbudować nową zajezdnię tramwajową. Na obszarze 0,7 ha powstała hala na 9 torów i 63 wagony, warsztaty i budynek biurowo-mieszkalny. W warsztatach remontowano i przebudowywano przestarzałe wagony konne na elektryczne. Zajezdnia powstała w 1912 roku przy ul. Niemierzyńskiej ale w kolejnych latach została rozbudowa.
To zdjęcie przedstawia jedną ze stron bogatej dokumentacji budowlanej zajezdni. Jak widać inny jest jeszcze układ torów przed halą, nie ma też mniejszej, dobudowanej po kilku latach.
W zajezdni poza halą tramwajów znajdowała się dyspozytornia, sala konduktorska, pomieszczenia biurowe oraz na strychu służbowe mieszkania. W innych pomieszczeniach zlokalizowano pracownię krawiecką, gdzie szyto i przerabiano mundury. W warsztatach była również odlewnia metali kolorowych na części do motorów i do trakcji, a także kuźnia i ślusarnia, produkujące inne części zamienne.
II wojna oszczędziła zajezdnię niemierzyńską i to z niej właśnie wyjechał pierwszy tramwaj w polskim Szczecinie. Wraz z zajezdnią Pogodno i Golęcin zapewniała ona obsługę komunikacji tramwajowej aż do 1 października 2004 r. Tego dnia wyjechał z niej ostatni tramwaj liniowy, zamykając 92 letnią służbę zajezdni na rzecz miejskiej komunikacji. Na zdjęciu: ostatnia noc liniowych tramwajów w Zajezdni Niemierzyn - bo taką nazwę nosiła ta baza.
A tak zajezdnia wyglądała dzień po opuszczeniu przez nią tramwajów liniowych. Obiekt był strzeżony ale miłośnikom komunikacji miejskiej udało się legalnie dostać do środka. Po co? Zobacz kolejne zdjęcia.
Członkom i sympatykom Szczecińskiego Towarzystwa Komunikacji Miejskiej chodziło o uratowanie przed zniszczeniem wartych zachowania ?ruchomych? pamiątek, które mogły by w przyszłości stać się eksponatami. To co udało się uratować (m.in. tablice informacyjne) zostało przewiezione do zajezdni Pogodno.
Opuszczona zajezdnia od początku miała muzealny charakter. Tramwajarze zostawili tablice z hasłami czy też stare komunikaty schowane w gablotach.
Kiedy 1 października 2004 roku wyjechał z niej ostatni tramwaj jej los był niepewny. Mówiło się nawet o ulokowaniu tu wielkiej dyskoteki. Szczecinianie ze Stowarzyszenia Miłośników Komunikacji Miejskiej mieli już jednak śmiały pomysł, który został podchwycony przez miasto i Muzeum Narodowe. I tak 1 stycznia 2006 roku zaczęło oficjalnie działać Muzeum Techniki i Komunikacji. Ponieważ nie było funduszy na przebudowę o nowym charakterze obiektu świadczyły jedynie powoli gromadzone w nim przyszłe eksponaty.
Muzeum oficjalnie istniało ale odwiedzających przyjmowało tylko okazjonalnie. Pretekstem były różnego rodzaju rocznice. Np. 10 lat eksploatacji w Szczecinie tramwajów typu GT6. Plac przed halą zajezdni stawał się wówczas miejscem prezentacji historycznego taboru. Takie imprezy przyciągały tłumy. Udało się też dzięki temu zbudować świetną atmosferę wyczekiwania na otwarcie muzeum i presji na miasto, by to zdecydowało się kupić kolejne pojazdy do kolekcji.
Pod koniec 2007 roku miasto wyłożyło 1,2 mln złotych na zakup kolekcji 118 różnego rodzaju pojazdów, które przez lata zbierał znany kolekcjoner Leszek Liszewski. Pół roku później pod halę zajezdni zajechała pierwsza laweta wypełniona zabytkami.
- Kiedy jechaliśmy do Szczecina, na postojach kierowcy zatrzymywali się obok nas, robili pamiątkowe zdjęcia, pytali, gdzie te pojazdy będzie można zobaczyć - relacjonował jeden z kierowców.
- Oto oryginalny, przedwojenny motocykl sokół 1000, tu jeden z trzech zachowanych na świecie rosyjskich motocykli Isz-12 z 1940, a tu zupełnie wyjątkowe 'maluchy': trzyosiowa, wojskowa amfibia, model z gąsienicami, model terenowy, no i zwykła, miejska wersja - pokazywał dziennikarzom Stanisław Horoszko, dyrektor muzeum.
Na lawecie dostrzegliśmy też prototyp wyprodukowanego w Szczecinie samochodu smyk, prototyp syreny z karoserią z laminatu, malutkie bmw 600 i niesamowity dziwoląg: trójkołowy messerschmitt 200, w którym kierowca i dwóch pasażerów siedzieli gęsiego.
Największe wrażenie zrobiła jednak milicyjna Warszawa. Prezydent Piotr Krzystek skorzystał z okazji, wsiadł za kierownicę i zrobił autem kółko po placu.
Na adaptację zajezdni na muzeum miasto nie miało pieniędzy. Udało się dzięki pomocy Norweskiego Mechanizmu Finansowego. To fundusze rządu Norweskiego dla nowych krajów unijnych (Norwegia jest wspiera, chociaż sama do UE nie należy). Szczecin zdobył w ten sposób 9 mln zł.
Prace budowlane ruszyły dopiero w maju 2009 roku. Główna hala przeznaczona została na główną salę ekspozycyjną. Głębokie kanały rewizyjne przykryte zostały specjalnymi, grubymi szybami. W mniejszej, bocznej hali powstało wejście i mniejsze sale wystawowe. Swój charakter zachował warsztat, w którym dziś przeprowadza się renowację eksponatów.
Rok temu Muzeum Techniki i Komunikacji zostało otwarte. W pierwszy weekend zwiedziło je pięć tysięcy osób. Do placówki chętni byli dowożeni zabytkowymi tramwajami, które kursowały z pętli przy ul. Potulickiej. Swoje eksponaty pokazali też szczecińscy kolekcjonerzy. Kilkanaście pojazdów, od starych limuzyn, poprzez wojskowe jeepy, motocykle, po trabanta, (po zatankowaniu paliwa na koszt muzeum) przejechało w paradzie przez centrum Szczecina.
W poniedziałek muzeum jest nieczynne. We wtorek (każdy) można natomiast zwiedzać je za darmo (od 10 do 15). W środę, czwartek i niedzielę otwarte jest od 10 do 16. W piątek i sobotę od 10 do 18. Normalny bilet kosztuje 10 zł, ulgowy 5 zł.
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze