W proteście przeciwko PiS-owskiej reformie sądów ludzie zapalali znicze przed sądami, chodzili na manifestacje. Krzyczeli: "Wolne sądy", "Wszyscy razem pięści w górze, naród przeciw dyktaturze", "Nie ma zgody na PiS-u metody".
24 lipca - w dniu, w którym prezydent Andrzej Duda zapowiedział, że jako niekonstytucyjne zawetuje dwa z trzech przepchanych przez PiS dokumentów (o Sądzie Najwyższym i Krajowej Radzie Sądownictwa) na szczecińskim placu Solidarności odbyła się kolejna manifestacja. Tłum domagał się trzeciego weta. To był dziewiąty dzień protestów. Zapytałam zebranych tam ludzi, co zmobilizowało ich do wyjścia na ulicę. To osoby, które nie są związane z KOD-em ani z żadną partią.
- Jedź i wesprzyj ich tam w Warszawie - powiedział do mnie mówi 88-letni tata, też lekarz - mówi Wiesława Andrusewicz. - Nie mogę jednak tak zostawić moich pacjentów. Dlatego protestuję tutaj, w Szczecinie.
Wiesława Andrusewicz jest lekarzem pediatrą w Węgorzynie. Ze Szczecina do swojego miejsca pracy dojeżdża już od 17 lat.
- I mogę śmiało powiedzieć, tam poczułam, dlaczego warto skończyć medycynę, wiem, po co jestem lekarzem - podkreśla. - Wcześniej pracowałam w klinice pediatrii na Unii Lubelskiej. Z powodu choroby nogi nie mogłam jednak pracować w szpitalu.
Mówi o sobie, że jest apolityczna, nigdy nie należała do żadnej partii, nie chce być zależna od żadnej ideologii. Po raz pierwszy protestowała jesienią ubiegłego roku.
- Byłam uczestniczką czarnych protestów. Swoich pacjentów przyjmowałam ubrana na czarno. Próba wprowadzenia całkowitego zakazu aborcji spowodowała, że wzięłam udział w pierwszej manifestacji w swoim życiu - opowiada. - Jako lekarz widziałam, przez co przechodzi kobieta, gdy rodzina i lekarz prowadzący zmuszają ją do urodzenia dziecka, które po porodzie umrze.
Teraz, w obronie niezależności sądów, wyszła po raz drugi.
- Trzeba być czujnym, PiS nie zrezygnuje ze swoich zmian w sądownictwie - uważa.
Jestem mamą dwójki dzieci, pracuję i od 23 lat mieszkam w Szczecinie, staję w obronie tych wartości, które wyznaję. Nie zostałam wkręcona przez żadną partię - mówi.
Jest doktorem nauk humanistycznych, pracę dyplomową pisała z językoznawstwa - o nazwach części ciała w języku polskim i rosyjskim.
Na plac Solidarności przyszła z teściową i sześcioletnią córką Mają, która zabrała ze sobą ulubionego misia Minio. Gdy stała na placu Solidarności, jej mama i siostra protestowały w tym czasie w Poznaniu. Mąż nie mógł przyjść - był w pracy.
- Jestem tu, bo chcę wyrazić swój sprzeciw wobec pogardy, jaką wobec ludzi wyraża PiS. Przeciwko nienawiści, którą szerzą, przeciwko ich bucie. Nasza rodzina jest wierząca, od lat chodzimy do kościoła Dominikanów i nie podoba nam się podział, jaki wprowadza PiS, podział na swoich i wrogów, obcych. Nie podoba nam się, że z Polski chcą zrobić państwo wyznaniowe.
W poniedziałek tłum śpiewał: "Wyrwij murom zęby krat, Zerwij kajdany, połam bat, A mury runą, runą, runą, I pogrzebią stary świat!"
- Pamiętam, jak koleżanka grała tę piosenkę na gitarze, byłam wtedy w podstawówce - opowiada. - Nie przypuszczałam, że minie blisko 30 lat i te słowa wciąż będą aktualne
- Jestem współtwórczynią i menedżerem lokalu, który nie jest ani restauracją, ani kawiarnią. Jestem fotografem, organizuję eventy i kompletnie nie mam już czasu na mój pierwszy projekt, czyli na "Na lewą stronę" - opowiada o sobie Malina Majewska. - Znajduję jeszcze czas, by przyjść i krzyczeć: "Nie ma zgody na PiS-u metody".
Lokal, o którym mowa, to Spotkanie w alei fontann, gdzie ludzie przychodzą na obfite śniadania. Fotografia - to głównie zdjęcia rodzinne, w ważnych momentach, takich jak zaręczyny, ślub, chrzciny. Organizacja eventów to zadbanie o odpowiedni wystrój sali w tak zwanym modnym ostatnio stylu stodołowym. "Na lewą stronę" to własna marka odzieży w stylu "street wear". Tkaniny produkowane w Polsce, bluzy i T-shirty szyte i projektowane w Szczecinie. Teraz marka jest w uśpieniu.
Malina Majewska podkreśla: - Moja obecność na placu Solidarności to walka o wolność wyboru. Wcześniej byłam z dala od polityki, żyłam sobie spokojnie, nie zajmując się tym, czym zajmują się politycy. Ruszyła mnie i na ulicę wyprowadziła groźba wprowadzenia całkowitego zakazu aborcji. Gdy przypomną mi się słowa Jarosława Kaczyńskiego, że kobieta powinna urodzić upośledzone dziecko, by przed śmiercią zostało ochrzczone, to cały czas dostaję gęsiej skórki.
W październiku ubiegłego roku podczas dyskusji nad projektem organizacji Ordo Iuris, który wprowadzał całkowity zakaz aborcji, Jarosław Kaczyński powiedział: "Będziemy dążyli do tego, by nawet przypadki ciąż bardzo trudnych, kiedy dziecko jest skazane na śmierć, mocno zdeformowane, kończyły się jednak porodem, by to dziecko mogło być ochrzczone, pochowane, miało imię".
Manifestacje w obronie wolnych sądów to ich pierwsze uliczne protesty. Emilia Kucharczuk studiuje multimedia, wcześniej edukację artystyczną na Uniwersytecie Artystycznym w Poznaniu. Pracuje w Stojakach.
- Pojechałam do Poznania, bo chciałam odciąć pępowinę. To fajne miasto, jeżeli chodzi o rozrywkę, karierę. Wróciłam, bo zależało mi na prawdziwych kontaktach, a nie powierzchownych, przy piwie. Tęskniłam też za zielenią, którą w Szczecinie mam na wyciągnięcie ręki. Blisko mam do parku Kasprowicza i Lasku Arkońskiego.
Emilia podkreśla, że protestuje przeciwko metodom, które obecnie stosują rządzący, ale nie zamierza stawać po stronie jakiejkolwiek partii.
- PiS działa źle, ale ze strony opozycji nie widać skutecznego działania. Są krzyki z jednej i z drugiej strony. Przeciąganie liny - mówi. - Moja rodzina nigdy nie angażowała się politycznie. A tu nagle moja babcia mówi, że na święta do nas nie przyjedzie, bo w naszym domu w telewizji mówią co innego niż w telewizji u niej w domu - opowiada Emilia Kucharczuk - To pokazało, jak niebezpieczne jest to przeciąganie liny. Wiedziałam, że nastąpi taki moment, że zdenerwowany suweren wyjdzie na ulicę. My jako naród walczymy o podstawowe wartości, nas nie interesują listy wyborcze partii. Protestowałam w obronie wolności słowa, poglądów, wyboru, tu nie chodziło tylko o te trzy ustawy. Byłam też na placu Solidarności po to, żeby młodzi ludzie, moje dzieci mogły się uczyć ze szkolnych podręczników prawdziwej historii. Ja taką możliwość miałam.
Oskar Szlachta jest ze Świnoujścia. Od trzech lat mieszka w Szczecinie. Na poznańskiej Akademii Wychowania Fizycznego skończył turystykę zrównoważoną. Po liceum zrobił sobie rok przerwy, żeby zarobić trochę pieniędzy. W Szkocji sprzątał biura i hotele. W Manchesterze w magazynie jednej z wysyłkowych firm katalogowych. Pierwsze większe pieniądze zarobił jeszcze w ogólniaku - podczas wakacji był pomocą kuchenną w położonej tuż za rogatkami Świnoujścia niemieckiej restauracji.
Dlaczego przyszedł na pl. Solidarności?
- Tu nie chodziło tylko o sądy. Protestowałem przeciw niszczeniu przyrody, wycince drzew w Puszczy Białowieskiej i Misiewiczom. I nie zamierzałem wspierać żadnej partii - mówi.
- Mój udział w tym proteście to walka o wolność, byłam na nim nie jako prawnik, ale przede wszystkim jako Magda Jaguś. Nie podoba mi się, że rządzące ugrupowanie próbuje narzucić mi, co mam robić, jak myśleć. To jest również mój protest w obronie wolnych mediów, które PiS chciałby sobie podporządkować. Z szacunku dla wszystkich, powinno być w Polsce miejsce i dla mediów liberalnych, i dla prawicowych. Różnorodność jest ciekawa.
Magda Jaguś jest szczecinianką, kończyła XIV LO. - Rodzice wpajali mi od dziecka, że jeżeli coś mi się nie podoba, jest niezgodne z moimi wartościami, budzi lęk, albo na siłę ogranicza to mam głośno powiedzieć nie. Więc mówię "nie" - podkreśla.
Magda Jaguś teraz pracuje jako kierownik administracji w jednej z firm handlowych. Podkreśla, że nie godzi się również na postawy agresji, które zaczynają być także udziałem przeciwników PiS. - Agresja i obrzucanie się inwektywami nic nie zmienia. Zamyka drogę do dyskusji. Konstruktywna wymiana argumentów może dać o wiele więcej - mówi.
- Wcześniej córka wyrażała swoje poglądy w mediach społecznościowych, teraz na placu Solidarności stanęliśmy razem - dodaje Andrzej Jaguś. - Nie można godzić się na łamanie zasad demokratycznych.
Andrzej Jaguś własną działalność prowadzi od 20 lat. Zajmuje się doradztwem z zakresu zarządzania.
Na placu Solidarności manifestowali razem ze swoimi rodzicami.
- Pierwszy raz coś takiego dzieje się w moim życiu - mówi Zuzanna. - Pociągnęli mnie za sobą rodzice. Na placu Solidarności stała masa osób, które mają podobne cele, stoją po tej samej stronie. To była jedna społeczność. Czuło się patriotyzm. Jednak absolutnie nie chcę dyskryminować tych, którzy są po innej stronie.
Michał jest laureatem ogólnopolskiej i wojewódzkiej gimnazjalnej olimpiady z wiedzy o społeczeństwie.
- Pomyślałem sobie, że miarka się przebrała - mówi Michał. - To był mój protest przeciwko zwykłemu chamstwu i pogardzie, jaką swoim obywatelom okazuje PiS. Władza powinna być przykładem, a słyszę słowa: kanalie, ubeckie wdowy, zdradzieckie mordy. Wśród grupy osób, do której kierowane są te słowa jestem ja, 16-latek. Gdyby nie wakacje, w tym miejscu stałoby więcej uczniów z naszego gimnazjum.
12 lipca Sejm przegłosował ustawę o Krajowej Radzie Sądownictwa i o sądach powszechnych. Wyszło na jaw, że PiS w błyskawicznym tempie chce również przegłosować ustawę o Sądzie Najwyższym.
Opozycja i prawnicy podkreślali, że efektem tych ustaw będzie ograniczenie niezależności sędziowskiej, a minister sprawiedliwości, czyli obecnie Zbigniew Ziobro, dostanie nadzwyczajne uprawnienia, sędziów spotkają polityczne czystki.
***
Ustawa o KRS zakładała przerwanie kadencji tej Rady, mimo że powinna ona trwać jeszcze cztery lata. O wyborze nowych sędziów miała decydować sejmowa większość, a nie sędziowski samorząd. To powodowało polityczną zależność teoretycznie apolitycznego organu. Na dodatek rządzący zapewniali sobie kontrolę nad tym, kto zostanie sędzią, a kto nie - bo to KRS decyduje o sędziowskich nominacjach.
Z kolei według ustawy o sądach powszechnych minister sprawiedliwości może wymieniać prezesów sądów apelacyjnych, okręgowych i rejonowych, w jego gestii jest obsadzanie także innych stanowisk funkcyjnych w sądach.
Te dwie ustawy Senat przyjął o 2.30 w nocy z 14 na 15 lipca.
20 lipca Sejm z kolei przyjął ustawę o Sądzie Najwyższym. Następnego dnia, o 1.57 w nocy, Senat ją przyklepał. Dokument zakładał reorganizację SN, dającą pretekst do wygaszenia mandatów obecnych sędziów. O tym, którzy zostaną w SN, decydować miał przejęty przez polityków KRS. Prawnicy wskazywali także w tym wypadku na nadwładzę ministra sprawiedliwości. Opozycja punktowała kolejne niebezpieczeństwo: to Sąd Najwyższy zatwierdza ważność wyborów parlamentarnych i prezydenckich.
24 lipca prezydent Andrzej Duda ogłosił swoje weto w sprawie ustawy o Sądzie Najwyższym i KRS. 25 lipca podpisał ustawę o sądach powszechnych.***
Przegłosowanie ustaw o sądach powszechnych oraz KRS przez parlament, pojawienie się projektu ustawy o Sądzie Najwyższym, ryzyko podporządkowania sądów partii rządzącej wywołały falę protestów.
Pierwsza duża manifestacja odbyła się w sobotę, 15 lipca. Po południu pod Kancelarią Prezydenta zorganizowała ją Partia Razem. Protest odbywał się pod hasłem "Nie oddamy wolnych wyborów". W niedzielę, 16 lipca główna manifestacja odbyła się przed Sejmem. Hasło: "Nie dla zamachu stanu". Jej inicjatorką była szczecinianka Magdalena Filiks, zastępca szefa KOD i szefowa struktur KOD w Zachodniopomorskiem. Przeciwko zamachowi na trójpodział władzy protestowały opozycyjne wobec PiS partie, zjechali ludzi z całej Polski.
Manifestacja w Szczecinie
Protest zaczął eskalować na całą Polskę, ludzie palili znicze przed sądami, stali przed siedzibami PiS. 16 lipca swoją pierwszą manifestację przeciwko podporządkowaniu sądów ugrupowaniu Jarosława Kaczyńskiego miał także Szczecin. Odbyła się na placu Solidarności. W całej Polsce protesty mocno przybrały na sile po 20 lipca, kiedy to Sejm głosami PiS przyjął ustawę o Sądzie Najwyższym.
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze