O ile 2015 r. należał do filharmonii (nagroda im. Miesa van der Rohe dla najlepszego budynku w Europie), to rok 2016 zdominowało położone po sąsiedzku Centrum Dialogu Przełomy. W lipcu jego projektant Robert Konieczny (KWK Promes) odebrał w Barcelonie nagrodę dla najlepszej przestrzeni publicznej w Europie (European Prize for Urban Public Space), a w listopadzie obiekt otrzymał tytuł najlepszego budynku świata (World Building of the Year) w ramach World Architecture Festival w Berlinie. Dzięki prestiżowym wyróżnieniom dla filharmonii i CDP Szczecin stał się celem pielgrzymek amatorów współczesnej architektury z całego świata. Nie ma bowiem na ziemi drugiego miasta, które mogłoby poszczycić się dwoma tak wysoko uhonorowanymi budynkami. Nie ma też drugiego takiego miejsca, w którym tej klasy obiekty stałyby naprzeciw siebie, oddzielone jedynie ulicą. Warto o tym wiedzieć, nawet jeżeli ich architektura przyprawia nas o niestrawność.
ŁUKASZ WĄDOŁOWSKI
Co ciekawe, przyznanie ostatnich nagród Przełomom sprawiło, jak się wydaje, satysfakcję zarówno ich zwolennikom, jak i zaciekłym krytykom. Ci pierwsi utwierdzili się w przekonaniu o nieomylności własnych sądów i upodobań; drudzy natomiast zyskali kolejny argument potwierdzający ich ocenę architektonicznego "lobby" jako złożonego z oderwanych od rzeczywistości aroganckich wizjonerów, którzy za nic mają estetyczne potrzeby zwykłych obywateli.
Na szczęście nie wszyscy żyją tą rywalizacją. Parę dni temu, mimo niesprzyjającej pogody, spotkałem ''na Przełomach'' kilkoro dzieci zawzięcie pokrywających powierzchnię placu malaturą z kolorowej kredy. Ucieszył mnie ten widok. Znak, że najmłodsi podskórnie rozumieją, z czym się powinno jeść architekturę.
Fryga to dziwny bohater naszego miasta. Trochę jak postać z komedii dell'arte, trochę jak tramp z filmów Charliego Chaplina. Na zewnątrz groteskowa, zabawna, śmieszna, w istocie melancholijna i głęboko tragiczna.
Przybyła do nas w swym prostym, pozbawionym pretensji stroju, by bawić i kokietować, by przypominać o tym, jak poważną rzeczą jest brak powagi. Od początku ciążyło na niej jakieś fatum. Wyszydzana i znienawidzona, oskarżona o kicz, arogancję i inne zbrodnie, poczęła stopniowo marnieć, zapadać się w sobie, kruszeć. Pod koniec swojego żywota, pomimo kilku rozpaczliwych prób podniesienia jej na duchu, przypominała już tylko smutnego arlekina w podartym kostiumie.
Mnie osobiście bardzo zasmuciło zburzenie Frygi. Plac Zamenhofa nie będzie już nigdy tym samym miejscem, jakim był przed jej pojawieniem się. Będzie już zawsze wybrakowany, niekompletny. Jak po miłosnym rozczarowaniu.
Nie mogę wyzbyć się wrażenia, że wraz z Frygą utraciliśmy coś cennego. Jej upadek to upadek pewnego mitu. Zaprzepaszczenie projektu Monumento, którego ideą było wdrażanie nowoczesnej sztuki w przestrzeń Szczecina. To niewątpliwa porażka. Tylko czyja? Może nie dojrzeliśmy do Frygi? Może na nią nie zasłużyliśmy?
OLAF NOWICKI
Zapewne niejeden z Czytelników znalazł pod choinką talię kart do gry ''Architektura w Szczecinie''. Karty wymyślił i zaprojektował architekt Tomasz Sachanowicz. Istota jego pomysłu jest prosta i czarująca. Na każdej karcie widnieje prosty graficzny wizerunek i krótki opis jednego z 52 znanych szczecińskich budynków. Tym sposobem, rozgrywając partyjkę pokera albo remika, przy okazji poznajemy lub odkrywamy na nowo architekturę naszego miasta.
Można oczywiście dyskutować na temat wyboru przedstawionych na kartach obiektów, jak również na temat ich swoistego wartościowania (dlaczego basen olimpijski znalazł się na piątce kier, a pawilon ''Barbara'' to walet?). To jednak dodaje tylko pikanterii owej ''grze w architekturę'', zwłaszcza że na kartach znalazło się wiele obiektów nieoczywistych i kontrowersyjnych (np. budynek mieszkalny przy ul. Wielkopolskiej 43b, mister Szczecina z 1971 r., lub budynek STBS przy ul. Kleeberga).
Właśnie owa szczególna prowokacyjność stanowi, moim zdaniem, największy atut kart. Granie talią Sachanowicza może być przyczynkiem do żywiołowej dyskusji lub źródłem refleksji na tematy związane z przestrzenią i architekturą Szczecina, zarówno dawną, jak i najnowszą. Może skłonić do poszukiwania i odkrywania miejsc, które wcześniej tylko mijaliśmy i w których nie spodziewaliśmy się nigdy znaleźć niczego cennego.
CEZARY ASZKIEŁOWICZ
Powieść Leszka Hermana, pościelowe czytadło bez szczególnych aspiracji literackich, opowiada o sensacyjnych przygodach trojga przyjaciół prześladowanych przez gang niemieckich poszukiwaczy skarbów. Dialogi są nie najlepsze, napięcie ledwo wyczuwalne, z opisów pościgów i potyczek wieje nudą- nie one wszakże stanowią o fenomenie tej książki. Jest nim co innego: wyłaniający się spoza opisanej intrygi wizerunek prawdziwego bohatera powieści: Szczecina.
Zasługą Hermana (pisarza-architekta) jest otwarcie naszych (czytelniczych-szczecińskich) umysłów, poszerzenie naszego pola odczuwania przestrzeni, którą zamieszkujemy w obecnym momencie historii, a która dzisiaj akurat nosi miano Szczecina (przedtem: Stettin, Sedinum, Stitinum, Shinesghe.). Herman przypomina o wielowarstwowej, skomplikowanej i wciąż słabo zbadanej historii miasta, a także o tym, że jest to historia wyjątkowa i fascynująca, pełna zagadek i czekających na wyjaśnienie tajemnic. Podziemne kanały i korytarze, masońskie symbole odciśnięte w detalach architektury i w urbanistyce miasta, ślady działalności Gryfitów i tajemniczych pomorskich rodów.
''Sedinum'' to zaproszenie do głębszego wejrzenia w miasto, pod skórę tynków i murów, które codziennie mijamy, jadąc do pracy. Od kilkorga znajomych, którzy od czasu przeczytania tej książki inaczej patrzą na znane im od lat budynki, ulice i zaułki wiem, że to zaproszenie zostało przyjęte.
Rocznik 1979. Szczecinianin. Architekt. Pracuje w Studiu Architektury Archena. Publikował eseje o architekturze m.in. w ''Niezbędniku Inteligenta'', dodatku do ''Polityki''. Stały felietonista ''Gazety Wyborczej" w Szczecinie
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze