Architektura tzw. aquaparków nie ma żadnego ustalonego wzorca, nie wykształciła żadnego kanonu. Być może wynika to z faktu, że jest to wciąż zjawisko stosunkowo młode w historii architektury i chyba nigdy dotąd nie zostało potraktowane nazbyt serio przez poważnych krytyków tej dziedziny sztuki.
Przeglądając zdjęcia zrealizowanych w ostatnich latach w Polsce parków wodnych, nasuwa się smutna konkluzja, że architektura tych obiektów jest czymś jakby dodanym na siłę, niewygodną koniecznością opakowania basenów, zjeżdżalni i fontann w jakąkolwiek 'skórkę'. Zazwyczaj są to obiekty dość nudne i - pomimo usilnych starań i efekciarskich zabiegów formalnych - raczej ponure. Najbliższy przykład odnajdujemy w gryfińskiej Lagunie (na zdjęciu) - zwykłym, smutnym bloczydle, które w dość mizerny sposób usiłuje nadać swemu obliczu odrobinę wesołości przy pomocy paru trójkątnych okienek, krzywizn i uskoków w elewacjach.
Trochę bardziej ambitny typ architektury parków wodnych stanowią obiekty żywcem przeniesione z koszmarów Walta Disneya. Jest to architektura festyniarska, kolorowa i rozkrzyczana, a przede wszystkim nad wyraz pretensjonalna. Dużo szkła, ślusarka w kolorze akwamaryny albo grynszpanu, przeróżne dziwactwa i sztuczki, a do tego wieżyczki, świetliki, fikuśne daszki i cała masa architektonicznych cacek, mających zapewne na celu wywoływać w odbiorcy skojarzenie z oczekującą go beztroską zabawą. Taki jest na przykład aquapark w Polkowicach. Podobne, choć usiłujące zachować pozory nieco większej powagi, są parki wodne w Lesznie i Zakopanem (na zdjęciu).
Mamy wreszcie typ najbardziej nowoczesny, reprezentowany przez obiekty w Trzebnicy-Zdroju lub Koszalinie (na zdjęciu). Jest to architektura 'kosmiczna', inspirowana może filmami w rodzaju 'Gwiezdnych wojen' albo wizjami rodem z narkotycznych transów. Na przykład koszaliński aquapark to coś w rodzaju grzyba przybyłego z innej planety albo jakiejś galaktycznej ameby, której ciało rozpłynęło się w ziemskiej atmosferze jak zegar na obrazie Salvadora Dali.
Fot. materiały ZOS Koszalin
Nie twierdzę wcale, że w tej architektonicznej debacie konkursowe projekty 'Fabryki Wody' wnoszą jakąś szczególną, nową wartość, lub że stanowią jakiś istotny przełom. Są jednak niewątpliwie ważnym głosem, którego warto wysłuchać. Gdy przyglądałem się im wszystkim razem, zawieszonym jeden obok drugiego [na wystawie w magistracie - red.], odniosłem wrażenie, że są czymś w rodzaju komiksu, architektonicznej opowiastki obrazującej ewolucję pewnej myśli poddawanej stopniowym modyfikacjom i przetworzeniom.
Postanowiłem zapomnieć na moment o tym, że są odrębnymi pracami wykonanymi niezależnie przez różnych autorów i spróbować dostrzec w nich zapis jednego, wspólnego procesu twórczego.
Punktem wyjścia jest tutaj koncepcja szczecińskiej pracowni Metropolis (wyróżnienie), której innowacyjność w podejściu do 'aquaparkowej' architektury polega na operowaniu skrajną prostotą. Większość funkcji obiektu twórcy opakowali w szczelne, prostopadłościenne pudło (ochrzczone przez jednego z najbardziej zajadłych internetowych forumowiczów 'blaszakiem' i 'hipermarketem').
CEZARY ASZKIEŁOWICZ
CEZARY ASZKIEŁOWICZ
CEZARY ASZKIEŁOWICZ
Ta minimalistyczna propozycja została poddana kilku transformacjom w opracowaniu poznańskiej firmy Consultor (II miejsce), w którym prosta bryła rozpadła się na kilka mniejszych pudełek, na które nałożono ortogonalną siatkę modularną, rozprzestrzeniającą się poza budynki, na ich najbliższe otoczenie.
CEZARY ASZKIEŁOWICZ
CEZARY ASZKIEŁOWICZ
Kolejny etap przepoczwarzenia to projekt szczecińskiej grupy Domino Wojciecha Dunaja (wyróżnienie). Pierwotny 'blaszak' pocięto na trzy mniejsze jednostki, wprowadzając tym razem ukośne linie podziałów i rozsuwając budynki względem siebie pod różnymi kątami.
CEZARY ASZKIEŁOWICZ
CEZARY ASZKIEŁOWICZ
Wreszcie - zwycięska koncepcja mysłowickiej pracowni DreamWorlds wprowadza do gry element poezji pod postacią 'rzeki'. Wciąż mamy do czynienia z prostopadłościennym pudłem, w tym jednak przypadku pełni ono rolę symbolicznej skały, w której pracowity nurt strumienia wyrzeźbił głębokie koryto, pozostawiając na rozmiękczonych, pofalowanych ścianach równoległe żłobienia - świadectwo uporu cierpliwego żywiołu. Oddzielone od siebie przez rzekę bryły rozsunęły się na podobieństwo tektonicznych płyt, ustępując miejsca zwycięskiej potędze wody.
CEZARY ASZKIEŁOWICZ
CEZARY ASZKIEŁOWICZ
CEZARY ASZKIEŁOWICZ
CEZARY ASZKIEŁOWICZ
Końcowy etap naszej 'ewolucji' to projekt wrocławskiej firmy ETC Architekci (wyróżnienie) - tu nie ma już 'baraków' ani 'pudełek'. Architektura ostatecznie uległa sile natury i rozpuściła się w otoczeniu, przysypana pagórkami kaskadowo ukształtowanej zieleni, z której tylko gdzieniegdzie wyglądają na powierzchnię fragmenty przeszkleń i ujarzmionych ścian.
CEZARY ASZKIEŁOWICZ
CEZARY ASZKIEŁOWICZ
Zapewne żadna z przedstawionych w Szczecinie propozycji nie jest ani najlepsza, ani najgorsza - w łańcuchu ewolucji jest miejsce dla każdego rodzaju stworzeń, niezależnie od stopnia ich dostosowania do zastanych warunków. Jednak siły rządzące naturą i te rozstrzygające architektoniczne konkursy muszą się w końcu zdecydować na któryś z wariantów, a pozostałe pogrzebać. Jak wiemy, nie zawsze są to decyzje trafione. W procesie ewolucji zdarzają się przecież ślepe zaułki.
Zobaczymy, jak będzie w tym przypadku.
Autor jest szczecinianinem. Pracuje w Studiu Architektury Archena. Publikował eseje o architekturze m.in. w 'Niezbędniku Inteligenta' - dodatku do 'Polityki'.
Tytuł i śródtytuły - od redakcji. Na zdjęciu - lubelski aquapark w budowie
Aquapark w Szczecinie chciały projektować aż 22 firmy. Ostatecznie 13 przysłało swoje koncepcje. Do drugiego etapu architektonicznego konkursu zakwalifikowało się pięć projektów. Który pomysł wygrał, miasto ogłosiło 25 listopada.
Cały aquapark w miejscu po Gontynce ma mieć minimum 13 tys. m kw. Będzie w nim część rekreacyjna, rozrywkowa i edukacyjna. Zwycięzca ma rok na wykonanie projektu. Maksymalnie do czerwca 2018 r. powinno być pozwolenie na budowę. Prace budowlane powinny ruszyć w ostatnim kwartale 2018 r. Aquapark ma być gotowy w drugim półroczu 2020 r., a najpóźniej w pierwszym półroczu 2021 r. Miasto planuje wydać na to 100 mln zł.
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze