Przejście podziemne w al. Wyzwolenia częściowo znika. "Mam do niego sentyment"

''Powstanie pierwsze i chyba nie ostatnie przejście podziemne'' pisał w 1979 r. ''Kurier Szczeciński''. Dziś ten optymizm nieco dziwi, szczególnie jeśli weźmie się pod uwagę, że w tym samym czasie nie potrafiono się uporać z dużo prostszą inwestycją, kładką nad ul. Wielką, czyli obecną Wyszyńskiego.

Budowa ruszyła w kwietniu 1979 r. Przejście podziemne było i jest wciąż chyba zbyt szumną nazwą na określenie tego, co przebiega pod al. Wyzwolenia w rejonie skrzyżowania z Rayskiego i Malczewskiego. To w zasadzie prosty tunel z wyjściami na przystanki tramwajowe.

''Zaprojektowano je z maksymalną prostotą (...) Pod ziemią nie będzie z uwagi na koszty i znane kłopoty z wykonawstwem żadnych punktów usługowych'' -pisały bez ogródek gazety.

Prace ciągnęły się niemiłosiernie długo, przede wszystkim z powodu chronicznego braku materiałów. Wiązały się z przebudową całego skrzyżowania alei Wyzwolenia, Rayskiego i Malczewskiego. To wówczas powstała druga jezdnia alei Wyzwolenia na tym odcinku, a tory tramwajowe przeniesiono na pas między jezdniami.

Andrzej Kraśnicki jr

Budowa tunelu polegała na przygotowaniu wykopu, zbudowaniu w nim całej betonowej konstrukcji i zasypaniu ziemią. Między bajki można włożyć opowieści, że była to konstrukcja pomyślana także o tym, by w przyszłości sprowadzać pod ziemię pasażerów do kolei biegnącej w tunelu pod miastem. W jednej z wizji z lat 70. XX wieku taka kolej biegnąca pod miastem (jak metro) wprawdzie się pojawia, ale nigdy na serio nie zabrano się za planowanie tego przedsięwzięcia. Skończyło się na studiach koncepcyjnych (w tych wizjach Szczecin w 1990 roku miał liczyć 588 tysięcy osób. Więcej o pompatycznych planach przeczytacie na stronie o komunikacji miejskiej www.swiatowy.org). Konstrukcja tunelu nie została przygotowana do tego, by sprowadzać pasażerów jeszcze gdzieś głębiej do ''metra''.

Dopiero w końcu 1983 r. (cztery lata po rozpoczęciu budowy!) odważono się ustalić planowaną datę końca inwestycji: 31 grudnia 1983 r. Przeglądając gazety z tamtych lat, co rusz można znaleźć krytyczne artykuły na temat budowy. ''Robotników na placu budowy nie widać, a ludzie mają już dość brodzenia w piasku i błocie'' -informowali dziennikarze. Dopiero 13 stycznia 1984 r. przejście zostało otwarte.

W latach 90. na fali rozwoju drobnej przedsiębiorczości, w tunelu powstały pawilony handlowe. Dziś działa już tam tylko jeden kiosk. Ostatni sklep został niedawno przeniesiony na parter pobliskiego budynku.

CEZARY ASZKIEŁOWICZ

Funkcjonalność przejścia od początku była fatalna. Stopnie na schodach są wąskie, podobnie podjazd (do tego stromy) dla wózków ograniczony z jednej strony ścianą, a drugiej barierą. Stąd częsty obrazek par, które zamiast wprowadzać wózek z dzieckiem po podjeździe niosą pojazd przez schody. Jak zawsze w tego typu obiektach szybko problemem stało się kiepskie poczucie bezpieczeństwa, utrzymanie czystości i estetyka.

Dwa lata temu wśród zwycięskich projektów budżetu obywatelskiego znalazł się ten dotyczący modernizacji przejścia, by było bardziej przyjazne pieszym. Okazało się, że tańszym i bardziej praktycznym rozwiązaniem będzie zbudowanie przejść na ulicy, także po drugiej stronie skrzyżowania. Dziś, by przejść z prawej strony ul. Rayskiego w stronę Galaxy, trzeba pokonać dwie sygnalizacje świetlne (wyjątkowo nieprzyjazne pieszym) i tunel. W przypadku tych pierwszych pieszy zalicza po drodze postój na wysepce między jezdniami. To bardzo irytujące, stąd spora liczba osób forsująca jezdnię na świetle czerwonym.

Wyraźnym dowodem na to jak wolą chodzić piesi są wydeptane ścieżki wzdłuż torowiska. Prowadzą od przystanków tramwajowych między ogrodzeniem, a torami do wyznaczonego na jezdni przejścia na wysokości willi przy placu Witosa.

Andrzej Kraśnicki jr

Idący do tramwaju od strony ul. Unisławy czy też centrum handlowego Fala nie idą do tunelu ale przez naziemne przejście wchodzą na pas między jezdniami i wspomnianymi ścieżkami idą na przystanek. Podobnie jest w drugą stronę.

Andrzej Kraśnicki jr

Jak ma wyglądać skrzyżowanie po modernizacji? Na przystanki tramwajowe zamiast przejściem podziemnym będzie można dostać się, przechodząc ulicą po pasach z sygnalizacją świetlną. Oprócz nowej sygnalizacji świetlnej dla pieszych, nowych chodników doprowadzających do jezdni, a także oznakowania powstaną fragmenty dróg rowerowych i przejazdów rowerowych umożliwiających pokonanie skrzyżowania i skomunikowanie z istniejącą już infrastrukturą rowerową. Kierowcy nie powinni odczuć zmiany. Dziś także stoją na czerwonym świetle, a piesi muszą schodzić pod ziemię.

ZDiTM

ZDiTM

ZDiTM

Tunel nie zniknie. Pozostaną do niego dwa wejścia (dziś są cztery, po dwa po obu stronach ulicy i dwa prowadzące na przystanki). Kto będzie chciał, dalej będzie mógł przejść przez ulicę pod ziemią.

Naziemne przejście ma powstać do jesieni tego roku.

Podoba mi się pomysł wyznaczenia przejść dla pieszych na powierzchni. W tym tunelu nie czuję się bezpiecznie. W dzień jest jeszcze w porządku, ale wieczorem kręcą się tu menele i inne nieciekawe postacie. Muszę korzystać z tego przejścia codziennie, idąc z pracy po wnuczkę do szkoły. I widzę, że starsze osoby mają problemy z poruszaniem się po schodach. I jeszcze to czasochłonne robienie ''kółeczka'' wokół skrzyżowania, bo po jednej stronie nie ma przejścia.

To przejście podziemne jest problemem przede wszystkim dla starszych osób, chociaż widzę, że nie mniejsze mają panie z wózkami. Podjazdy są zbyt wąskie. Należałoby jednak tak skorygować sygnalizację świetlną, by piesi nie byli poszkodowani i nie musieli zbyt długo czekać.

Likwidacja przejścia podziemnego to kiepski pomysł. Nie lubię świateł na przejściach dla pieszych. Trzeba bardzo długo czekać, a potem bardzo szybko iść, żeby zdążyć przejść. Poza tym jestem do tego miejsca przyzwyczajona. Korzystam z tego przejścia od dziecka.

Osobiście do tego podziemnego przejścia nic nie mam. Nieprzyjemnie robi się tu tylko wieczorem. Widzę jednak, że są osoby, dla których to poważna przeszkoda. Mamy targają wózki po schodach, bo podjazdy są za wąskie. No, starsze osoby mają wyraźny problem z pokonaniem schodów.

Lubię to przejście, mam do niego sentyment, chociaż oczywiście nie jest zbyt ładne. Podobają mi się jednak w środku grafy Lumpa [chodzi o graffiti znanego szczecińskiego artysty- red.] i rysunek krecika, który wita mnie i moją córkę przy wejściu do tunelu. Dla mnie ważne jest też to, że to w tym tunelu wolontariusze organizują posiłki dla bezdomnych, którzy tutaj przychodzą. To dobre miejsce na każdą pogodę.

Lepsze byłoby przejście przez jezdnię po pasach. Nie trzeba byłoby chodzić po tych schodach w górę i dół. Przechodzę tutaj codziennie. Remontujemy w pobliżu mieszkania. Widzę, że część osób ma problemy z poruszaniem się i dla nich te schody to kłopot.

We Wrocławiu był podobny problem z przejściem podziemnym w ciągu ulicy Świdnickiej. Tam było nawet gorzej, bo szerokość schodów nie pozwalała iść normalnym krokiem. Wyznaczono przejście na jezdni. Jeśli mogę jeszcze coś dorzucić- niestety Szczecin to bardzo smutne miasto. We Wrocławiu rynek tętni życiem. A tu?

Na zdjęciu poniżej naziemne przejście we Wrocławiu wspomniane przez pana Grzegorza

FOT . WOJCIECH NEKANDA TREPKA

Jestem jak najbardziej za przejściem dla pieszych na powierzchni, przez jezdnię, po pasach. Skończą się te problemy z chodzeniem po schodach. Bo to uciążliwe. Przejście przez jezdnię, a nie pod ziemią, to przecież w mieście coś normalnego.

Ulicą byłoby dla mnie wygodniej. Po schodach trudno mi się wchodzi. Oczywiście trochę sportu, nawet dla starszej pani nie zaszkodzi, ale chciałabym jednak wygodniej przechodzić przez ulicę.

Przejście podziemne jest straszne. Ledwo wypycham wózek na górę. Teraz mam nieco lżejszy wózek, ale ten pierwszy ważył 15 kilogramów. Do tego ciężar dziecka, więc tylko mąż był w stanie pokonać to przejście z wózkiem. We wnętrzu i tak się nic nie dzieje. Działa tylko jeden kiosk i na dodatek nie ma w nim biletów. Bardzo się ucieszę, kiedy powstaną przejścia na powierzchni. Może jeszcze w tym roku? To fajnie!

W Europie powszechnie zastępuje się nieprzyjazne pieszym przejścia podziemne naziemnymi. Także w Polsce można znaleźć przykłady. Pierwszym głośnym przypadkiem była ulica Emilii Plater przy Dworcu Centralnym i Złotych Tarasach w Warszawie. W listopadzie 2010 roku na czas prac remontowych na Dworcu Centralnym zamknięto tunel pod ul. Emilii Plater. W zamian wyznaczono na powierzchni pasy i ustawiono tymczasową sygnalizację. Po zakończeniu prac remontowych w tunelu przejście na powierzchni planowano zlikwidować. Warszawiacy woleli jednak przejścia przez jezdnię na powierzchni. Presja społeczna spowodowała, że jesienią 2014 roku pasy z przejazdem rowerowym i sygnalizacją świetlną wyznaczono i ustawiono na stałe.

fot. Dariusz Borowicz/AG

To niejedyny przykład. Jak to się robi w Warszawie?

Rozmowa z Tomaszem Kunertem
Andrzej Kraśnicki jr: Czy w Warszawie likwiduje się podziemne przejścia dla pieszych?
Tomasz Kunert z Zarząd Dróg Miejskich w Warszawie: Tak, mamy już kilka przykładów. Zlikwidowano przejście na rondzie Jazdy Polskiej [pierwsze zdjęcie]. Chodzi o przejście podziemne pod Waryńskiego. W 2014 roku powstało tam zwykłe przejście i przejazd rowerowy. Tak samo stało się u zbiegu Targowej, Ząbkowskiej i Okrzei i na placu na Rozdrożu

A ścisłe centrum?
-W tym roku wykonamy tradycyjne przejście dla pieszych wraz z sygnalizacją w Alejach Jerozolimskich przy Dworcu Centralnym.

ADAM STĘPIEŃ

Chodzi o dojście do przystanków tramwajowych. W następnej kolejności zabierzemy się za główne rondo w śródmieściu, czyli rondo Dmowskiego. Nie ma tam dziś ani jednego zwykłego przejścia.

Fot. Mateusz Baj / AG

Jaki jest cel? Dlaczego to robicie?
-To bardzo duże ułatwienie dla pieszych, przede wszystkim dla tych, którzy mają problemy z poruszaniem się czy osób prowadzących wózki. Uważamy, że to złoty środek pomiędzy ruchem drogowym i pieszym. Oczywiście nie jest tak, że wszędzie da się coś takiego wykonać. Nie zrobimy przecież pasów w poprzek Trasy Łazienkowskiej. W centrum nie ma z tym jednak problemów.

A nie wystarczyłyby windy?
-Winda to środek zastępczy, który tak naprawdę nie rozwiązuje problemów. Chodzi nam o to, by pieszy nie marnował czasu na wciskanie guzika, czekanie na windę, jazdę w dół, potem znów czekanie na jazdę w górę. Poza tym to tylko urządzenie mechaniczne, może się psuć. I co wtedy? Do tego dochodzą koszty budowy, eksploatacji i nie da się ukryć także problemy z wandalizmem.

To już wasza stała polityka zmierzająca do wyznaczenia przejść na powierzchni zamiast w tunelu czy też kładką tam gdzie się da?
-Tak właśnie robimy. Jeśli ma być remont jakiegoś obiektu, to sprawdzamy, co lepiej zrobić. I tak na przykład mieliśmy remontować kładkę nad ul. Jagiellońską na Żeraniu. Miała się tam także pojawić winda. Po analizach wyszło na to, że taniej i prościej będzie po prostu wyznaczyć pasy. Ruchu samochodowego nie sparaliżują, a i pieszym będzie wygodniej.