Jesteśmy na skrzyżowaniu ul. Narutowicza i al. 3 Maja. Jest tu jedna z zabytkowych i już odnowionych pomp. Jeszcze do niedawna w tym miejscu wkraczaliśmy na nierówną, zniszczoną, brukowaną nawierzchnię. Pochodziła ona z 1853 roku, kiedy to tworząc nową dzielnicę miasta wybrukowano ulicę aż do skrzyżowania z obecną ul. Potulicką. Pierwsze plany zakładały, że przy tej ulicy powstanie gmach szpitala miejskiego. Właśnie na cele publiczne zarezerwowano większość nowej części miasta. Aż 47 procent miały zająć ulice i place. Działki o powierzchni 2,5 hektara zajęła administracja wojskowa, która widziała tu swoje nowe koszary. Swoje gmachy planowała też administracja sądowa, szkolna, kolej, a także sam magistrat.
Ostatecznie pod zabudowę prywatną przeznaczono niewiele działek. Dr Bogdana Kozińska w swojej pracy Rozwój przestrzenny Szczecina od początku XIX wieku do II wojny światowej wylicza, że w latach 1850-1864 sprzedano na ten cel tylko 10760 metrów kwadratowych (nieco ponad hektar).
Andrzej Kraśnicki jr
Kamienice wzdłuż ul. Narutowicza (między al. 3 Maja i Potulicką) powstały w drugiej połowie lat 50. XIX wieku. Tak wtedy jak i dziś nie wyróżniają się swoją architekturą.
Andrzej Kraśnicki jr
Oszczędne dekoracje frontów były dość typowe dla tego rodzaju zabudowy w tamtych czasach. Warto jednak zwrócić uwagę na pewne szczegóły. Kamienica numer 3 zdobią dwie pary figurki małych dzieci siedzących wśród kwiatów. Z kolei pod numerem 8 bramę zdobią dwie duże postacie kobiet. Mają długie warkocze, ubrane są w powłóczyste szaty, które odsłaniają pierś. Mające około metra wysokości rzeźby są jednak w fatalnym stanie. Każda z panien ma urwaną rękę, farba na nich łuszczy się. Szkoda, bo to jeden z ciekawszych elementów dekoracji fasad w Szczecinie.
ANDRZEJ KRAŚNICKI JR
Narożnik ulic Narutowicza i Kaszubskiej to zajmujący niemal cały kwartał gmach Sądu Okręgowego i Sądu Rejonowego.
Andrzej Kraśnicki jr
sedina.pl
Do lat 80. XIX wieku roku był tu pusty plac otoczony już istniejącą od 20 lat zabudową. Budowa gmachu obecnego sądu zakończyła się w 1882 roku po dwóch latach prac. Budynek pełnił od początku taką funkcję jak dziś. Zaprojektował go radca rządowy Zendell z Ministerstwa Robót Publicznych w Berlinie. Utrzymany jest w stylu północnego neorenesansu. Ciekawostką jest to, że cegły, z których powstał gmach wyprodukowane zostały we Francji. Jak trafiły do Szczecina? Po co skoro wokół miasta cegielni nie brakowało? Jest możliwe, że cegły trafiły do Szczecina w ramach kontrybucji po wojnie francusko-pruskiej (1870-1871). Francja musiała oddać Cesarstwu Niemieckiemu Alzację i część Lotaryngii, a także wypłacić ogromne odszkodowanie.
W czasie II wojny światowej nieznacznie uszkodzone zostało tylko południowe skrzydło. Po wojnie gmach także został przeznaczony na sąd.
Zakończona w 2007 roku, trwająca 10 miesięcy renowacja budynku odsłoniła jego urok. Ceglana elewacja pełna jest dekoracyjnych elementów. Imponująco wygląda główne wejście z oryginalnymi, zdobionymi, dębowymi drzwiami. Z obu stron są również zdobione kolumny i chyba najbardziej efektowny element: ogromne, zdobione kandelabry.
Andrzej Kraśnicki jr
Warto także wejść do środka, gdzie największe wrażenie robi kasetonowy sufit ze złoceniami. Przez lata skrywany był pod zwykłą farbą. Jej usunięcie i renowacja zajęła cztery miesiące. Dziś gmach sądu to jeden z najpiękniejszych budynków użyteczności publicznej w Szczecinie i warto go po prostu zwiedzić.
Ostatnią inwestycją (finał w połowie 2015 roku) było zadaszenie dziedzińca i zbudowanie w nim Biura Obsługi Interesantów.
CEZARY ASZKIEŁOWICZ
Od lutego 2000 roku gmach jest wpisany do Wojewódzkiego Rejestru Zabytków.
To jedno z najbardziej ponurych gmaszysk w Szczecinie. Ciągnie się niemal wzdłuż całego odcinka ulicy Kaszubskiej od ul. Narutowicza do ul. Czarneckiego. Dziś to Komenda Miejska Policji.
Budynek (oraz sąsiedni, niemal bliźniaczy, ustawiony frontem do ul. Narutowicza)....
Andrzej Kraśnicki jr
to dawne koszary artylerii. Obiekty powstały w latach 1856-1860. Stacjonował w nich 38 Regiment Artylerii Polowej.
sedina.pl
Koszary przedstawiają typowe cechy dla budowli neogotyckich. Mają monumentalną formę. Najbardziej charakterystyczne są wieżyczki zwieńczone machikułami z blankami. Przypominają one elementy fortyfikacji jakiegoś zamku.
Andrzej Kraśnicki jr
Andrzej Kraśnicki jr
Narożna kamienica pod adresem Kaszubska 38, która stoi vis a vis komendy policji odrzuca. Z elewacji niewiele zostało. Ta rudera ma jednak zachowaną ciekawą pamiątkę.
Andrzej Kraśnicki jr
Świetnie zachowany napis na elewacji informujący, że w narożniku kamienicy był sklep niejakiego Otto Marauera. Napis Kolonialwaren oznacza, że pan Otto handlował artykułami kolonialnymi czyli na przykład kawą, kakao, ryżem itp. Wejście do sklepu jest zamurowane, a sam sklep adaptowany na mieszkanie.
Andrzej Kraśnicki jr
Takich napisów jak ten jest w mieście coraz mniej. Znikają pod nowymi elewacjami. Ten na rogu ulicy Kaszubskiej i Owocowej należy do najlepiej zachowanych i zarazem największych.
Podobną ruderą jest sąsiednia kamienica pod adresem Owocowa 7.
Andrzej Kraśnicki jr
Przyjrzyjmy się jej jednak od wnętrza. Okazuje się, że mieszkańcy zadbali o klatkę schodową i wnętrze jest w świetnym stanie. Zwraca uwagę to, że klatka schodowa znacząco różni się od tych, które znamy z kamienic w ścisłym śródmieściu, a wiec budowanych później, pod koniec XIX wieku. Drewniane schody są bardzo wąskie i bardzo strome.
Andrzej Kraśnicki jr
Rozsypująca się elewacja odsłania ciekawostkę. Na jednej z cegieł jest wyraźny odcisk pieczęci cegielni Rochow, która dostarczyła materiały na budowę kamienicy. Cegielnia funkcjonowała nieopodal Ueckermunde
Stojąca na końcu ulicy, na narożniku z ul. Czarnieckiego, masywna kamienica (Kaszubska 36) to powstały w latach 1853-1856 sierociniec dla dzieci głuchoniemych. Był prowadzony przez Siostry Diakoniski. Kamienica zbudowana została w stylu włoskiego neorenesansu. Na przedwojennych zdjęciach widać, że na jej szczycie, pod gzymsem był napis informujący o tym co to się mieściło: Provinzial-Taubstummen-Anstalt.
ANDRZEJ KRAŚNICKI JR
Na koniec naszej wędrówki zaglądamy na pusty plac na tyłach kamienicy przy ul. Kaszubskiej 36. Dziś jest tu parking, skarpa, a po drugiej stronie garaże. Do czasów II wojny światowej cały ten rejon był ściśle zabudowany kamienicami.
fotopolska.eu
Nie wszystkie zostały zniszczone w wyniku wojennych bombardowań. Po sąsiedzku ze wspomnianym schroniskiem dla głuchych dzieci, w miejscu obecnego parkingu, stał trzypiętrowy budynek. Powstał w 1851 roku i mieścił dom opieki nad dziećmi. Jak pisze Marek Łuczak w swojej książce o Nowym Mieście i Śródmieściu - domem kierował pastor Paul Fabianke oraz siostra diakoniska Charlotte Langemann. Dom połączony był ogrodem z nieistniejącą już kamienicą przy ul. Kaszubskiej 37 (pomiędzy tą ze sklepem pana Otto i zakładem dla głuchoniemych). Ten drugi budynek został zniszczony w czasie wojny, ale ten pierwszy z 1851 roku ją przetrwał. Tyle, że zaniedbany popadł w ruinę i został już w czasach PRL rozebrany.
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze