Pierwsza zagadka była jeszcze w miarę prosta. Na starym zdjęciu pokazaliśmy widok z kamienicy na skrzyżowaniu obecnej ulicy Dworcowej i 3 Maja na aleję Niepodległości zwaną wówczas Paradeplatz (plac Parad). Ceglany budynek po lewej stronie powstał w 1865 roku. Był to odwach, czyli miejsce dla żołnierzy pełniących wartę przy ówczesnych, miejskich fortyfikacjach. Od 1929 roku w tym miejscu stał Ufa-Palast, czyli kino wraz z restauracjami i sklepami.
SEDINA.PL
W czasach PRL był to już słynny Posejdon. Obecnie szczecińscy inwestorzy przebudowują obiekt i rozbudowują na sąsiednich działkach. Do porównania wykorzystaliśmy wizualizację tej prowadzonej właśnie inwestycji.
MATERIAŁY INWESTORA
Pasjonującą historię tego miejsca przedstawiliśmy w bogato ilustrowanym artykule pt. Od schronu po dach. Co kryje stary Posejdon przed przebudową.
Wskazówką pozwalającą zidentyfikować archiwalne zdjęcie są widoczne w głębi budynki poczty (na rogu al. Niepodległości i Bogurodzicy) oraz banku (obecnie gmachu Akademii Sztuki).
Andrzej Kraśnicki jr
To śródmiejski odcinek obecnej alei Wojska Polskiego. Przedwojenne zdjęcie pokazuje aleję z miejsca, gdzie stała niegdyś fontanna Ściana Płaczu. Aparat skierowany jest w stronę placu Zgody. Z lewej strony widać budynek, w którym mieściło się kino Scala. Obiekt został zniszczony w 1943 roku w czasie jednego z bombardowań. W gruzach legła też część kamienic po tej stronie ulicy, które zostały zastąpione wieżowcem. Ulicą jedzie tramwaj. Tory były to aż do 1973 roku.
Andrzej Kraśnicki jr
Pozostajemy na śródmiejskim odcinku alei Wojska Polskiego. Tym razem jednak obracamy się plecami do placu Zwycięstwa i stajemy tuż przed placem Zgody, czyli przedwojennym Bismarckplatz. Po prawej, za drzewami, widać kamienicę u zbiegu alei Wojska Polskiego i Bogusława, która przetrwała wojnę. Jest w niej, w parterowej dobudówce, salon jubilerski. Kamienica po lewej, z efektownym narożnikiem, została zniszczona w czasie wojny. Zastąpił ją wieżowiec. Uwagę zwraca duża ilość zieleni, która została zniszczona przede wszystkim w latach 70. kiedy aleję Wojska Polskiego zmieniono w arterię.
Andrzej Kraśnicki jr
Jesteśmy na pograniczu tej części śródmieścia, która uległa w wyniku wojny największym przekształceniom. Na widocznym na przedwojennym zdjęciu skrzyżowaniu widać tory tramwajowe skręcające z lewo. Prowadzą Pölitzer Straße, czyli obecną ulicą Roosvelta. Jeszcze długo po wojnie była to ważna ulica, która przecinała obszar zajmowany dziś przez Pazim i dochodziła do rejonu ulicy Kujawskiej, następnie prowadząc dalej w kierunku Niebuszewa. Dziś ulica Roosvelta to tylko krótki odcinek między ulicą Matejki, a rejonem placu Rodła.
Grabower Straße także po wojnie, jako ulica Matejki, długo miała tylko jedną jezdnię. Na dwujezdniową arterię z torami poprowadzonymi między jezdniami przebudowano ją dopiero w latach 80. XX wieku wycinając część parku Żeromskiego.
Andrzej Kraśnicki jr
Tory tramwajowe na przedwojennym zdjęciu wiele osób zmyliły. Tymczasem linia tramwajowa prowadząca przez ulicę Emilli Plater była jeszcze wkrótce po wojnie. Wraz z odcinkiem na ul. Staszica łączyła obecne skrzyżowanie z rondem Giedroycia z ul. Firlika. Zaraz po wojnie, ten niemal całkowicie zniszczony obszar miasta potraktowany został jako rezerwuar materiałów budowlanych, także szyn tramwajowych. W 1948 roku tory z tej ulicy posłużyły do budowy linii na ulic Dworcowej, która prowadziła do prowizorycznego mostu przez Odrę (służyły na co dzień aż do odbudowy Mostu Długiego).
Andrzej Kraśnicki jr
Na tym odcinku ul. Emilii Plater przetrwało kilka kamienic, w tym doskonale widoczna w głębi, charakterystyczna kamienica przy skrzyżowaniu z ulicą Miedzianą.
Andrzej Kraśnicki jr
To mało znane ujęcie obecnego placu Żołnierza zostało wykonane z miejsca, gdzie dziś zaczyna się aleja zwana powszechnie kwiatową. Centralnie przed obiektywem stoi w głębi, na cokole, pomnik niemieckiego cesarza Wilhelma I. Na ceglane fundamenty cokołu natrafiono w czasie ostatniej przebudowy placu Żołnierza przy okazji budowy centrum handlowego Kaskada.
Przedwojenne zdjęcie powstało jeszcze przed budową w 1929 roku Haus Ponath, czyli kompleksu restauracji i kawiarni. W jego miejscu stoi jeszcze zwykła, narożna kamienica. A w centrum zdjęcia, zamiast efektownej kamienicy, mamy dziś paskudny, niski pawilon, a w głębi jeden z wieżowców szpecących dziś rejon placu Żołnierza.
Andrzej Kraśnicki jr
Wkraczamy na jeden z najbardziej przekształconych po wojnie obszarów śródmieścia. To obecna aleja Wyzwolenia na skrzyżowaniu z ulicą Rayskiego (z lewej) i Malczewskiego (z prawej). Narożna kamienica z lewej stała w miejscu, gdzie dziś jest chodnik przez dawnym Cezasem (obecnie sklep z komputerami).
Aleja Wyzwolenia, czyli Pölitzer Straße, ma tu jedną jezdnię z torami tramwajowymi po środku. Kamienice po prawej stronie stoją w miejscu, gdzie dziś są tory tramwajowe i jezdnia alei Wyzwolenia w kierunku Niebuszewa.
Jedno jezdniowa, brukowana aleja Wyzwolenia była na tym odcinku aż do połowy lat 80. XX wieku, kiedy to powstała druga jezdnia i przejście podziemne (niedawno częściowo zlikwidowane).
Andrzej Kraśnicki jr
To widok mniej więcej z rejonu, gdzie dziś do ulicy Wyszyńskiego dochodzi ulica Sołtysia. Aparat skierowany został w kierunku obecnej Bramy Portowej.
Breitse Straße, czyli ulica Szeroka, była przed wojną dwa razy węższa niż obecnie. Słynęła z dobrych, drogich sklepów. Po wojnie na gruzach kamienic po prawej stronie (od strony katedry) powstała druga część jezdni prowadząca pod górę.
Andrzej Kraśnicki jr
Zdjęcie wykonane zostało na wysokości osiedla przy ul. Bartniczej, kilkadziesiąt metrów za skrzyżowaniem z ul. Wiosny Ludów. Aparat skierowany jest w stronę Osowa. Po lewej jest głęboki wąwóz, którym płynie strumień Warszewiec.
Obecnie wąwóz jest gęsto porośnięty drzewami. Współczesne zdjęcie wykonane zostało kilkadziesiąt metrów dalej, w stronę Osowa. Dzięki temu widać w głębi sylwetkę domu widocznego także na przedwojennej fotografii.
Andrzej Kraśnicki jr
Zdjęcie przedstawia obecną ulicę Felczaka do strony skrzyżowania z ulicą Wąską. Z przedwojennej zabudowy ocalała tylko jedna kamienica po prawej stronie. Jednak jedynym elementem pozwalającym zidentyfikować przedwojenne zdjęcie jest charakterystyczny zarys widocznego w głębi gmachu obecnego Urzędu Miasta.
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze